Boşanma Karşılığı Verilen/Alınan Menkul ve Gayrimenkullerin Vergisi

Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’na göre, Türkiye’de bulunan malların veraset yoluyla veya ivazsız (karşılıksız) olarak bir şahıstan diğer bir şahsa intikali, veraset ve intikal vergisine tabi. Vergiyi ödeyecek olan ise malı edinen kişi.

Aynı Kanunun 2/d maddesinde göre, ‘ivazsız intikal’ deyimi, hibe yoluyla veya herhangi bir şekilde olan karşılıksız edinimleri ifade diyor. Maddenin parantez içi hükmüne göre de ‘maddi ve manevi bir zarar karşılığı verilen tazminatlar’ ivazsız intikal sayılmıyor.

Bir kimsenin edindiği istifadeye karşı, bir yükümlülük altına girdiği hukuki muameleler ‘ivazlı hukuki muamele’ sayılıyor.

Mahkeme tarafından boşanmalarına karar verilen eşler arasında düzenlenen ve mahkeme tarafından kabul edilen protokol veya sözleşmeye göre verilen menkul ve gayrimenkul mallar, ‘boşanma koşulu karşılığında verilmiş’ sayılıyor. Yani, ‘ivazlı bir intikal’ söz konusu oluyor. Bu da veraset ve intikal vergisinin konusuna girmiyor.

Maliye Bakanlığı’nın görüşü de bu yönde (2.9.1998 tarih ve 31476 sayılı MB Özelgesi var).

Buna göre, boşanma karşılığı alınan nakit, gayrimenkul, araba ve şirket hissesi için veraset ve intikal vergisi ödenmiyor.

Öte yandan, Tapu harcına tabi işlemler, Harçlar Kanunu’na bağlı (4) sayılı tarifede sayılmış. Tarifede belirtilen kişiler, yine tarifede belirtilen işlemler için tapu harcı ödemek zorundalar.

Harçlar Kanununa bağlı (4) sayılı tarifenin (I/20-a) maddesine göre, gayrimenkullerin ivaz karşılığında devir veya iktisabında, gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden, devir eden ve devir alan için ayrı ayrı binde 16,5 oranında tapu harcı ödenmesi gerekiyor.

Mahkeme tarafından boşanmalarına karar verilen eşler arasında düzenlenen ve mahkeme tarafından kabul edilen protokol veya sözleşmeye göre verilen menkul ve gayrimenkul mallar, ‘boşanma koşulu karşılığında verilmiş’ yani, ‘ivazlı bir intikal’ kabul edildiğinden gayrimenkulün emlak vergisi değeri üzerinden, eşlerin ayrı ayrı binde 16,5 oranında tapu harcı ödemeleri gerekiyor.