Akaryakıt İstasyonlarında ÖKC Kullanımı ve Ba-Bs bildirimi

 Akaryakıt İstasyonlarında Ödeme Kaydedici Cihaz Kullanımı ve Ba Bs bildirimi ile ilgili bilinmesi gereken konular 68 sayılı ÖKC genel tebliği gereğince kısaca aşağıda özetlenmiştir.

 Kimler akaryakıt pompalarına ödeme kaydedici cihazları bağlatmak zorundadır?

Taşıtlara perakende olarak (LPG, doğalgaz ve benzerleri de dahil) akaryakıt satışı yapan (akaryakıt istasyonu işletmeciliği faaliyetinde bulunan) birinci ve ikinci sınıf tacirlerin, işletmelerindeki akaryakıt pompalarını ödeme kaydedici cihazlara bağlanmaları gerekmektedir.

• Pompaların bağlı olduğu ödeme kaydedici cihazların düzeneği nasıl olmalıdır?

Pompalar plaka numarası girilmediği takdirde pompadan akaryakıt akmayacak şekilde düzenlenecek, taşıtlara yapılmayan (bidonla, varille vb.) akaryakıt satışında pompalara plaka numarası yerine müşterinin adı-soyadı veya unvanı bilgileri girilecektir. Kaydedilen bilgiler akaryakıt verme işleminin sonunda ödeme kaydedici cihazdan çıkacak fişler ile belgelendirilecektir.

• Akaryakıt istasyonu işletmecileri pompalarına bağlattıkları ödeme kaydedici cihazların bedellerini indirim konusu yapabilirler mi?

3100 Sayılı Kanunun 30.12.2004 tarih ve 5281 sayılı Kanunla değişik 7. maddesi uyarınca akaryakıt istasyonu işletmecileri, kullanmak üzere satın aldıkları ödeme kaydedici cihazlar için %100’e kadar amortisman oranı seçebileceklerdir. Amortisman ayırma imkanı bulunmayanlar ise alış bedellerinin tamamını vergiye tabi kazançlarının tespitinde indirim konusu yapabileceklerdir.

• Taşıt tanıma sistemi kullanılarak yapılan akaryakıt satışları nasıl belgelendirilecektir?

Taşıt tanıma, müşteri tanıma vb. otomasyon sistemleri kullanılarak yapılan akaryakıt satışları taşıtın plaka numarasını ihtiva eden ve cihaz yazıcısından otomatik olarak çıkan ödeme kaydedici cihaz fişleri ile belgelendirilecektir. Söz konusu sistemler kullanılarak gerçekleştirilen ancak faturası bilahare düzenlenecek olan akaryakıt satışlarına ilişkin olarak düzenlenecek fişlerin üzerinde, diğer bilgilerin yanı sıra “TAŞIT VEYA MÜŞTERİ TANIMA SİSTEMİ FATURAYA DÖNÜŞTÜRÜLECEK”  ibaresi yer alacaktır.

• Akaryakıt pompalarına bağlı  ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle otomatik olarak düzenlenen fişler  fatura yerine geçen belge olarak kabul edilecek mi?

Nihai tüketicilerin tüketim amacıyla, mükellef olanların ise ticari, zirai ve mesleki faaliyetleriyle ilgili olarak satın aldıkları akaryakıt karşılığında düzenlenecek (üzerinde ”TAŞIT VEYA MÜŞTERİ TANIMA SİSTEMİ FATURAYA DÖNÜŞTÜRÜLECEK” ibaresi bulunanlar hariç) söz konusu ödeme kaydedici cihaz fişleri, üzerinde yazılı tutar ne olursa olsun fatura yerine geçen belge olarak kabul edilecek, ayrıca faturaya dönüştürülmesi istenmeyecek ve yapılan incelemeler ve kontroller sırasında bu fişleri gider belgesi olarak kullananlardan fatura ibrazı talep edilmeyecektir.

• Bazı kamu kurumları veya özel firmalara, işleriyle ilgili taşıtları için taşıt veya müşteri  tanıma sistemleri  veya özel olarak geliştirilen kartlar kullanılarak ya da özel anlaşmalara dayanılarak yapılan akaryakıt satışlarında belge düzeni nasıl olmalıdır?

Dağıtım şirketleri ve/veya akaryakıt istasyon işletmelerinin, pompalara bağlı ödeme kaydedici cihazlardan otomatik olarak çıkan fişlerle belgelendirilen ve faturası mal teslimini müteakiben belirli periyotlarla düzenlenen akaryakıt satışlarına münhasır olmak üzere, bu satışlara ilişkin faturanın (katma değer vergisi açısından vergilendirme dönemi aşılmamak şartıyla) onbeş gün içinde Vergi Usul Kanunu’na göre toplu olarak düzenlenmesi mümkündür.

• Faturası sonradan düzenlenen (Taşıt tanıma, müşteri tanıma vb. sistemler kullanılmadan özel anlaşmalara dayanılarak yapılan) akaryakıt satışlarında ne yapılmalıdır?

Söz konusu akaryakıt satışlarına ait ödeme kaydedici cihaz fişleri akaryakıt istasyonu işletmelerince üzerine “İPTAL” şerhi düşülerek iptal edilmek suretiyle adına fatura düzenlenen kişi veya kuruluşlara verilecektir. Bahse konu fişler, adına fatura düzenlenen kişi veya kuruluşlarca ilgili faturaya eklenmek suretiyle saklanacaktır. Dileyen istasyon işletmeleri, akaryakıt teslimi anında cihazdan çıkan ödeme kaydedici cihaz fişlerinin asıllarını, adına fatura düzenlenen kişi veya kuruluşlara, faturanın düzenlenmesi aşamasında da verebilirler. Ancak, akaryakıt teslimi yapılan araçta istasyon sahibi ile müşteri arasında (faturası sonradan düzenlenen akaryakıt satışına dair) yapılan anlaşma metninin bir örneğinin bulunması şarttır. Akaryakıt istasyonu işletmelerince fişlerin üzerine veya arkasına (veresiye, kredi vb.) kaşe veya şerh düşülebilir.

• İstasyon dışında müşterinin istediği yerde teslim edilmek üzere tankerlerle taşınan veya taşıttırılan akaryakıt satışlarında ne gibi işlem yapılacaktır?

Pompadan tankere dolum yapılırken satış yapılacak müşterilere ait plaka no (plakası yoksa “PLAKASIZ” ifadesi yazılacaktır) ad-soyad/unvan bilgileri, satılan akaryakıtın cins, miktar  ve tutarlarını gösterecek şekilde her bir müşteri için ayrı ayrı ödeme kaydedici cihaz fişi düzenlenecektir.

 Müşterilerin her biri için Vergi Usul Kanununa göre sevk irsaliyesi düzenlenecek ve araçta bir örneği bulundurulacaktır.

 Müşteriler tarafından alınmayan akaryakıt, belgelendirilerek akaryakıt istasyonundaki tanka boşaltılacaktır.

• İstasyon dışında müşterinin istediği yerde teslim edilmek üzere tankerlerle satılan akaryakıt için müşterinin ödeme kaydedici cihaz fişinde gösterilen miktardan daha az akaryakıt alması halinde alınmayan akaryakıt nasıl belgelendirilecektir?

Müşterinin gelir, kurumlar veya katma değer vergisinden dolayı mükellefiyetinin bulunması halinde, müşteri tarafından akaryakıt işletmecisi adına iade amacıyla fatura (serbest meslek erbabı ise serbest meslek makbuzu)

 Müşterinin mükellefiyetinin bulunmaması halinde, akaryakıt istasyonu işletmecisi tarafından Vergi Usul Kanunu’nun 234’üncü maddesinde belirlenen asgari bilgileri ve müşterinin imzasını içerecek şekilde gider pusulası (gelir vergisi tevkifatı yapılmaksızın) düzenlenecektir.

Bu şekilde düzenlenen belgelerin üzerine ilgili ödeme kaydedici cihaz fişinin tarih ve numarası ile iade edilen akaryakıta ilişkin katma değer vergisi (satış bedelinden ayrı olarak) gösterilecektir.

• Pompalara bağlı ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle düzenlenen fişler üzerinde  yer alan yanlış plaka bilgileri düzeltilebilir mi  ?

Ödeme kaydedici cihazların hafıza ünitelerinin silinemez ve değiştirilemez özellikte olması sebebiyle yanlış plaka bilgilerinin cihaz üzerinde düzeltilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle hatalı fiş iptal edilerek bunun yerine Vergi Usul Kanunu’na göre fatura düzenlenmesi gerekmektedir. Düzenlenen faturanın üzerinde iptal edilen ödeme kaydedici cihaz fişinin tarih ve numarası da yer alacaktır. Hatalı fiş istenildiğinde ibraz edilmek üzere akaryakıt istasyonu işletmecisi tarafından faturanın ikinci nüshasına eklenmek suretiyle saklanacaktır.

• Ba – Bs bildirimi

Akaryakıt satışı yapan mükellefler tarafından bir kişi ya da kuruma akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihaz (ÖKC) fişi verilerek yapılan satışlarda, ÖKC fişinin faturaya dönüştürülmesi durumunda düzenlenen fatura veya faturalar KDV hariç 5.000 TL’yi aşıyorsa bu satışların Form Bs ile nasıl bildirileceğine dair TÜRMOB tarafından Maliye Bakanlığı’ndan görüş istenmiştir.

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın TÜRMOB’ a gönderdiği 07.04.2010 tarih ve 031656 / B.07.I.GİB.0.05.34/3426-1245 sayılı bilgilendirme yazısı ile Akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihaz fişi ile yapılan alım ve satımların Ba-Bs formlarında beyanına açıklık getirilmiştir.

Maliye Bakanlığı’nın konuya ilişkin yaptığı açıklamada;

Akaryakıt satışı yapan mükellefler tarafından bir kişi ya da kuruma akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihaz (ÖKC) fişi yapılan satışlarda, ÖKC fişinin faturaya dönüştürülmesi durumunda düzenlenen fatura veya faturalar KDV hariç 5.000 TL’yi asıyorsa bu satışların Form Bs ile bildirileceğini,

 Diğer taraftan, bir kişi veya kuruma yapılan akaryakıt satışlarında ÖKC fişlerinin faturaya dönüştürülmemesi durumunda ise bu belgelerde (ÖKC fişlerinde) mükellefe ait adı, soyadı, ünvanı ve T.C. Kimlik numarası/Vergi kimlik numarası bilgileri yer almadığından belirlenen haddin aşılıp aşılmadığının tespitinin de mümkün olmadığı, bu nedenle söz konusu satışlara ait belgelerin Form Bs ile bildirilemeyeceğini,

 Öte yandan, akaryakıt istasyonlarından ÖKC fişleri ile yapılan alımların aylık KDV hariç 5.000 TL’yi aşması halinde Form Ba ile bildirileceği,

belirtilmiştir.