2012 yılında elde edilen Menkul Sermaye İratlarının beyanı
Gerçek kişilerce 2012 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının bir kısmı 25.000 TL’yi aşması halinde, bir kısmı ise vergi kesintisine ve istisnaya tabi olmadıkları için 1.290 TL’yi aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edilecektir.
Menkul sermaye iratlarının yıllık beyanname ile beyan edilip edilmeyeceğine ilişkin açıklamalar aşağıda yer almaktadır.
Tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek Menkul Sermaye İratları
Aşağıda sayılan menkul sermaye iratları tutarı ne olursa olsun beyan edilmez. Diğer gelirler nedeniyle verilen beyannameye de dahil edilmez.
- Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 inci maddesi kapsamında vergi kesintisine tabi tutulmuş olan;
a. Mevduat faizleri
b. Özel Finans Kuramlarınca (Katılım Bankaları) kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları
c. Repo Kazançları
- Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından yapılan ödemeler,
- Kurumlar vergisi mükelleflerince 31.12.1998 ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde edilen kazançların dağıtımı halinde, gerçek kişilerce elde edilen kâr payları,
- Kurumların karlarını sermayeye eklemek suretiyle gerçekleştirdikleri kâr dağıtım işlemlerinde gerçek kişi ortaklarca elde edilen kâr payları.
1.290 TL lik Tutarı Aşması Haşinde Beyan Edilecek Menkul Sermaye İratları
- Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri,
- Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller (01.01.2006 tarihinden önce ihraç/iktisap edilenler),
- İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kâr paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar,
- Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri,
- Yurt dışından elde edilen diğer menkul sermaye iratları (faiz, repo, kâr payı v.b.),
- Her çeşit alacak faizleri.
Türkiye’de vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan yukarıda belirtilen menkul sermaye iratları 1.290 TL’lik tutarı aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edileceklerdir.
Burada bahsedilen 1.290 TL’lik tutar bir istisna olmayıp, gelirin beyan edilip edilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınacak bir haddir. Buna göre, menkul sermaye iradı olarak elde edilen gelir 1.290 TL’yi aşıyorsa, elde edilen gelirin tamamı beyan edilecektir. Bu had yukarıda belirtilen gelirlerin her biri için ayrı ayrı uygulanmayacak olup, bu gelirler ile vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan menkul sermaye iratlarının toplam tutarı dikkate alınarak hesaplanacaktır.
25.000 TL lik Tutarı Aşması Halinde Beyan Edilecek Menkul Sermaye İratları
- 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan her çeşit tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden elde edilen gelirler,
- Tam mükellef kurumlar tarafından yurtdışında ihraç edilen tahviller ile tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurtdışında ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirler,
- Tam mükellef kurumlardan elde edilen kâr payları.
Elde edilen gelirin 25.000 TL ’yi aşması halinde bu gelirlerin tamamı yıllık beyanname ile beyan edilecektir. Menkul sermaye iratları toplamının 25.000 TL’yi aşıp aşmadığının tespitinde, indirim oranı ve istisna uygulanabilecek menkul sermaye iratlarının, indirim oranı ve istisna uygulandıktan sonra kalan kısımlarının dikkate alınması gerekmektedir
1.1.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan Devlet tahvili ve Hazine bonolarından elde edilen gelirlere ilişkin Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 59 uncu maddesinde yer alan istisna uygulaması 31.12.2007 tarihinde son bulduğundan, 01.01.2008 tarihinden itibaren bu kıymetlerin faiz gelirleri ve elden çıkarılması dolayısıyla elde edilen gelirler ile ilgili olarak istisna uygulaması söz konusu değildir
İndirim Oranı Uygulanarak Beyan Edilecek Menkul Sermaye İratları
Gelir Vergisi Kanununda bazı menkul sermaye iratlarının enflasyondan arındırıldıktan sonra kalan tutarlarının vergilendirilmesi öngörülmüştür.
Enflasyondan arındırmaya ilişkin indirim oranı 2012 yılı için % 84,4 olarak belirlenmiştir.
2012 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iratlarından, 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan ve Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendinde sayılan her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler indirim oranı uygulanmak suretiyle beyan edilecektir.
01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan, Devlet tahvili ve Hazine bonosu faiz gelirlerinde gelir vergisi tevkifat oranı %0 olup, oranın sıfır olması bu gelirlerin tevkifata tabi olma özelliğini etkilememektedir. Devlet tahvili ve Hazine bonolarında sıfır olan tevkifat oranı, özel sektör tahvillerinden elde edilen faiz gelirlerinde %10 olarak uygulanmaktadır.
Beyanname verme sınırı olan 25.000 TL’nin hesabında, indirim oranı uygulanabilecek menkul sermaye iradı tutarı, indirim oranı uygulandıktan sonra kalan kısım itibariyle dikkate alınacaktır. Bu durumda, başkaca beyanı gereken gelirlerin bulunmaması halinde, indirim oranı uygulamasından yararlanabilecek menkul sermaye iradından, gayri safi tutarları toplamı 160.256,41 TL ’yi aşmayan tutarlar için yıllık beyanname verilmeyecektir. Çünkü, bu tutara indirim oranı uygulandıktan sonra kalan tutar olan [160.256,41- (160.256,41X%84,4 = )
135.256,41,=] 25.000 TL beyanname verme sınırına denk gelmektedir.
Eurobond Faiz Gelirleri
Eurobond, dış borçlanma kapsamında çıkarılan menkul kıymet olup, yabancı para cinsinden ihraç edilen uzun vadeli borçlanma aracıdır.
Vergi uygulaması bakımından da Devlet tahvili ve Hazine bonosu gibi değerlendirilmekle birlikte Eurobondlar geçici 67 inci madde kapsamında değildir.
Dolayısıyla yılında elde edilen ve 25.000TL’yi aşan Eurobond faiz gelirleri beyan edilecektir.
Özel Sektör Tahvilleri ve Kira Sertifikalarından Elde Edilen Gelirler
Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesine göre, tam mükellef kurumlar tarafından yurtdışında ihraç edilen tahviller ile tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurtdışında ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen gelirler % 0 ila % 10 arasında vadeye göre değişen oranlarda, 01.01.2006 tarihinden önce ihracı gerçekleştirilen diğer özel sektör tahvillerinden elde edilen faiz gelirleri ise % 10 oranında tevkifata tabi tutulmaktadır.
2012 yılında elde edilen ve 25.000 TL’yi aşan söz konusu faiz gelirleri beyan edilecektir. Yurtiçinde ihraç edilen kira sertifikaları dahil olmak üzere 01.01.2006 tarihinden sonra ihraç edilen tüm özel sektör tahvillerinden elde edilen faiz gelirleri ise geçici 67 nci madde kapsamında vergilendirilmekte olup, bu gelirler için beyanname verilmeyecektir.
Kar Paylarının Vergilendirilmesi
Gerçek kişilerce, tam mükellef kurumlardan elde edilen ve Gelir Vergisi Kanunu uygulaması bakımından kâr payı sayılan gelirler aşağıdaki gibidir:
- Her nev’i hisse senetlerinin kâr payları,
- İştirak hisselerinden doğan kazançlar,
- Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kâr payları.
Tam mükellef kurumlardan elde edilen ve yukarıda sayılan kâr paylarının yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan tutar vergiye tabi gelir olarak dikkate alınacaktır. Beyana tabi başka gelirlerin bulunmaması halinde, gelir 25.000 TL’yi aşıyor ise beyan edilecektir.
Beyan edilen tutar üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, kurum bünyesinde karın dağıtımı aşamasında yapılan % 15 oranındaki vergi kesintisinin tamamı (istisnaya isabet eden kısım dahil) mahsup edilecek olup, mahsup sonrası kalan tutar genel hükümler çerçevesinde red ve iade edilecektir.
Kurumların 31.12.1998 ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde ettikleri kazançlarını dağıtmaları halinde, gerçek kişilerce elde edilen bu kâr payları, tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname ile beyan edilmeyecektir.
01.01.1999-31.12.2002 tarihleri arasında sona eren hesap dönemlerine ilişkin olup, kurumlar vergisinden istisna edilmiş kazançlar ile Gelir Vergisi Kanununun Geçici 61 inci maddesi kapsamında vergi kesintine tabi tutulmuş olan yatırım indirimi istisnasından yararlanan kazançların dağıtılması halinde, gerçek kişilerce elde edilen kâr paylarının net tutarına elde edilen kâr payının 1/9’u eklendikten sonra bulunan tutarın yarısı vergiye tabi gelir olarak dikkate alınacaktır. Beyan edilen tutarın 1/5’lik kısmı hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecektir.
Menkul Sermaye İratlarına ilişkin bildirim doldurulurken, sadece adi komandit şirketlerin komanditer ortakları, limited şirket ortakları ve anonim şirketlerin kurucu ortakları ile yönetim kurulu üyesi ortakları ödemiş oldukları Bağ-Kur primlerini elde edilen menkul sermaye iradı tutarıyla sınırlı olmak üzere indirebileceklerdir.
Yıllık beyanname ile beyan edilmesi gereken M.S.İ ları özet tablo
| Menkul Sermaye İradının Türü | Beyan Durumu |
| Mevduat Faizleri |
Bu gelirler Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67. maddesi kapsamında vergi kesintisine tabi tutulmuş olmaları nedeniyle, tutarı ne olursa olsun beyana tabi değildir. |
| Katılım Bankalarınca ödenen kar payları | |
| 01.01.2006 tarihinden itibaren ihraç edilen Devlet Tahvili ve Hazine bonolarının faiz gelirleri | |
| Repo Gelirleri | |
| Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından yapılan ödemeler |
Tutarı ne olursa olsun beyana tabi değildir. |
| Kurumların, karlarını sermayeye eklemek suretiyle gerçekleştirdikleri kar dağıtım işlemleri sonucu gerçek kişi ortaklarca elde edilen kar payları | |
| Kurumlar vergisi mükelleflerince 31.12.1998 ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde edilen kazançların dağıtımı halinde, gerçek kişilerce elde edilen kâr payları |
Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 62. maddesi kapsamında tutarı ne olursa olsun beyana tabi değildir. |
| Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri |
Tutarı 1.290,00 lirayı geçmesi halinde, elde edilen gelir tutarının tamamı beyana tabidir. Yukarıda belirtilen 1.129,00 TL’lik tutar istisna değil, gelir beyanının tespitinde dikkate alınacak haddir. Söz konusu had yanda belirtilen gelirlerin her biri için ayrı ayrı değil, elde dilen toplam gelir tutarı dikkate alınarak hesaplanır. |
| Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller (01.01.2006 tarihinden önce ihraç/iktisap edilenler) | |
| İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar | |
| Her çeşit senetlerin ıskonto edilmesi karşılığında alınan ıskonto bedelleri | |
| Yurt dışından elde edilen diğer menkul sermaye iratları (faiz, repo, kar payı v.b.) | |
| Her çeşit alacak faizleri | |
|
01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen TL cinsi Devlet Tahvili ve Hazine bonosu faiz gelirleri |
2012 yılı indirim oranı (% 84,4) uygulandıktan sonra kalan tutar, tevkifat uygulanan gelirlere ilişkin 25.000,00 TL’lik beyan haddini aşıyorsa, elde edilen gelir tutarının tamamı beyan edilir. Yukarıdaki indirim oranı dikkate alındığında, başka beyanı gereken gelirlerin bulunmaması halinde, indirim oranı uygulamasından yararlanabilecek menkul sermaye iradından, gayri safi tutarları toplamı 160.256,41 TL’yi aşmayan tutarlar için yıllık beyanname verilmeyecektir. |
| 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu faizi gelirleri (dövize, altına veya başka bir değere endeksli) |
İndirim oranı uygulanmayacak olup, toplam gelir tutarının 25.000,00 TL’lik beyan haddini aşması halinde, elde edilen gelir tutarının tamamı beyana tabidir. |
| 1999–2002 tarihleri arasında sona eren hesap dönemlerinde elde edilen, kurumlar vergisinden istisna kazançlar ile yatırım indirimi istisnasından yararlanan kazançların dağıtımı halinde gerçek kişilerce elde edilen kar payları |
Elde edilen kar payının net tutarına bu tutarın 1/9’u ilave edilerek bulunacak tutarın yarısı gelir vergisinden istisnadır. Kalan tutarın 25.000,00 TL’lik sınırı aşması halinde ise beyanda bulunulması gerekmektedir. |
| Her nev’i hisse senetlerinin kar payları |
Elde edilen kar payı brüt tutarının yarısı gelir vergisinden istisnadır. Kalan tutarın 25.000,00 TL’lik sınırı aşması halinde beyanda bulunulması gerekmektedir. |
| İştirak hisselerinden doğan kazançlar | |
| Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kar payları |