Kurumlar Vergisi Beyanında dikkat edilecek konular

Hesap dönemi 01.01.2012-31.12.2012 olan kurumların 2012 yılı kurumlar vergisi beyannameleri, 25.04.2013 günü akşamına kadar verilebilecektir.

Kurumlar vergisi beyan edilirken beyanname üzerinde Safi kurum kazancına başka bir deyişle kurumlar vergisine esas olacak matraha ulaşmak için bazı ilavelerin yapılması ve birtakım istisna ve indirimlerin bilanço karından düşülmesi gerekmektedir. Bu ilave ve düşümler belli bir sıralamaya tabidir.

Bu sıralama şöyledir.

1

TİCARİ BİLANÇO KARI

+

* İLAVELER 

  • KKEG
  • Önceki yıl ayrılan Finansman Fonu

=

KAR VE İLAVELER TOPLAMI

2

KAR VE İLAVELER TOPLAMI

_

* CARİ YIL ZARARLARI

=

KAR

* ZARAR SÖZ KONUSU OLSA DAHİ İNDİRİLECEK İSTİSNA VE GİDERLER 

  • İştirak kazançları
  • Yurt dışı İştirak Kazançları
  • Tam mükellef A.Ş. lerin Yurt dışı iştirak hisseleri satış kazançları
  • Emisyon pirimi kazancı
  • Y.Fon ve rt. Portföy İşl. Kazancı
  • Taşınmaz ve İşt. His. İle kurucu Sen. ve R. Hakları satış kazancı
  • Banka veya TMSF ye borçu durumda olan kurumların Taş. Ve İşt. His. ile İnt. Sen. ve R. Hakkı sat. kaz.
  • Yurt dışı şube kazançları
  • Yurt dışı İnş. Ve Onr. İşlerinden sağlanan kazançlar.
  • Eğt. Öğrt. Kurumları ile Reh. Mrkz. Kazançları
  • Serbest bölgelerde elde edilen kazançlar
  • Teknoloji geliştirme bölgelerinde elde edilen kazançlar
  • Türk ulusl. Gemi sic. kay. Gemi işl. Ve devr. Sağlanan kazançlar
  • 5811 syl. Kan. Geç.1. mad. Kapsamındaki yurt dışı istisna kaznçlar

3

KAR

_

 *     DİĞER GEÇMİŞ YIL ZARARLARI * İSTİSNADAN KAYNAKLANAN GEÇMİŞ YIL ZARARLARI 

=

İNDİRİMLERE ESAS TUTAR

4

İNDİRİMLERE ESAS TUTAR

_

* KAR ÇIKMASI HALİNDE BEYANNAMEDEN İNDİRİLECEK İSTİSNA VE İNDİRİMLER

  • Risturunlar
  • Ar-ge indirimi
  • Sponsorluk harcamaları
  • Bağış ve yardımlar
  • Eğt. Ve Sağ. Tes. İle Yurt inş. İlişkin bağış ve yard.
  • Kültür ve turizm amaçlı bağış ve yardımlar
  • B.K.K. uyarınca Başbakanlık aracılığıyla yapılan bağış ve yardımlar
  • Yatırım indirimi
  • Diğer indirimler

=

MATRAH

Kurumlar vergisi beyanında dikkat edilmesi gereken konular kısaca aşağıda özetlenmiştir.

1. Geçmiş Yıl Zararları

Kurumlar vergisi beyannamesinde her yıla ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek ve ilgili yıl beyannamesinde yer almak şartıyla, geçmiş yıl zararları indirim konusu yapılmaktadır.

Kazanç olmasına rağmen geçmiş yıl zararını mahsup etmeyerek mahsup hakkından vazgeçen mükellefin, söz konusu zararı izleyen yıllarda mahsup olanağı yoktur.

Yasal düzenlemeler, zarar mahsubu için, geçmiş yıllar zararlarının yasal defterlerde veya mali tablolarda gösterilmesini zorunlu kılmamaktadır.

Buna göre, Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde, sermaye azaltımı yapılarak veya başka bir şekilde geçmiş yıl zararlarının kapatılması halinde, zarar mahsup olanağı son bulmamaktadır.

Kurumlar vergisi beyannamesinde istisnalardan kaynaklanan geçmiş yıllar zararları ile diğer zararlar için ayrı satırlar açılmıştır. Bu ayırım sadece istatistik amaçlıdır, vergisel bir sonuç doğurmamaktadır.

Kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarla ilgili zararlar hariç olmak üzere, yurt dışı faaliyetlerden doğan zararlar;

– Faaliyette bulunulan ülkenin vergi kanunlarına göre beyan edilen vergi matrahlarının zarar dahil, her yıl o ülke mevzuatına göre denetim yetkisi verilen kuruluşça rapora bağlanması,

– Bu raporun aslı ile birlikte tercüme edilmiş bir örneğinin Türkiye’deki ilgili vergi dairesine ibrazı,

şartıyla

kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılacaktır.

Kurumlar vergisi beyannamesinde mahsup edilecek yurt dışı zararlar için ayrı tablo veya satır bulunmamaktadır. Mahsup edilecek yurt içi / yurt dışı toplam zarar tutarlarının ilgili satırlarda topluca gösterilmesi yeterlidir.

– Son beş yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş olması,

– Devralınan kurumun faaliyetine devir veya bölünmenin meydana geldiği tarihten itibaren en az beş yıl süreyle devam edilmesi,

Şartıyla

Devralınan kurumların devir tarihi itibariyle özsermaye tutarını geçmeyen zararları ile tam bölünme işlemi sonucu, bölünen kurumdaki özsermayenin devralınan tutarını geçmeyen ve devralınan kıymetle orantılı zararların mahsubu yapılabilir

6111 sayılı Kanun’un 6. maddesi kapsamında matrah arıtımında bulunan kurumların, matrah artırımında bulundukları yıllara ait zarar tutarlarının % 50’sinin 2012 yılı kazancından mahsubu mümkün değildir.

2. İştirak Kazançları

Kurumların, tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılmaları nedeniyle elde ettikleri kazançlar,

Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki şirketlere iştirak eden kurumların bu iştirakleri nedeniyle elde ettikleri bentte sayılan koşulları taşıyan iştirak kazançları,

Kurumlar vergisinden müstesnadır.

Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazanç, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarının uygulamasında, Kurumla Vergisi Kanunu’nun 13. maddesinde belirtilen şartların gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kâr payı sayılmaktadır.

Benzer şekilde, örtülü sermaye üzerinden hesaplanan faiz ve benzerleri, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarının uygulamasında, gerek borç alan gerekse borç veren nezdinde, örtülü sermaye şartlarının gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kar payı sayılmaktadır.

Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz ve benzeri gelirler ile transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar dolayısıyla elde edilen ve diğer koşulları da taşıması nedeniyle iştirak kazancı sayılan kazançlar için beyannamede ayrı bir satır bulunmamakla beraber iştirak kazançları satırına yazılarak istisna uygulanabilir.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının; b, c ve g bendinde yer alan düzenlemelerle Kurumlar vergisinden istisna edilen yurt dışı iştirak kazançları da kurumlar vergisinden müstesnadır.

3. Taşınmaz ve İştirak Satış Kazançları

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan hükme göre, taşınmaz ve iştiraklerin

– en az iki tam yıl (730 gün) süreyle kurumun aktifinde yer almış olması,

(Devir veya bölünme yoluyla devralınan kıymetlerin iktisap tarihi olarak, devir alınan veya bölünen kurumdaki iktisap tarihi esas alınır.)

– Satıştan elde edilen kazancın istisnadan yararlanan kısmının, pasifte özel bir fon hesabına alınması ve satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar fon hesabında tutulması şartıyla,

(Fon hesabına alınma işleminin, kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihe kadar yapılması gerekidir)

Satıştan elde edilen kazançların % 75’i kurumlar vergisinden müstesnadır

4. Yurt Dışı İnşaat ve Onarma İşlerinden Sağlanan Kazançlar

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi ile yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak Türkiye’de genel sonuç hesaplarına aktarılan kazançlar, başka bir koşul aranmaksızın kurumlar vergisinden istisnadır.

İstisnadan yararlanmak için, yurt dışında yapılan kapsamdaki işlerden sağlanan kazançların Türkiye’ye getirilmesi zorunluluğu yoktur. Kazancın Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilmesi istisnadan yararlanmak için yeterlidir.

5. Serbest Bölgelerden Elde Edilen Kazançlar

Serbest Bölgeler Kanunu’nun vergi teşviklerini düzenleyen geçici 3. maddesinin birinci fıkrasında yer alan düzenlemeye göre;

– 06.02.2004 tarihi itibariyle faaliyet ruhsatı almış olanların, bölgede gerçekleştirdikleri faaliyetleri dolayısıyla elde ettikleri kazançları, bu tarih itibariyle faaliyet ruhsatlarında belirtilen sürenin sonuna kadar,

– Bölgede üretim yapanların ürettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançları, faaliyet ruhsatlarının tarihine bakılmaksızın,

Kurumlar vergisinden müstesnadır.

6. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Elde Edilen Kazançlar

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’na göre, teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren kurumların, münhasıran bu bölgedeki yazılım ve Ar-Ge faaliyetlerinden 2012 yılında elde ettikleri kazançlar kurumlar vergisinden müstesnadır.

– Bölgede ürünlerin seri üretime tabi tutarak pazarlanması halinde, ürünlerin pazarlanmasından elde edilen kazançların lisans, patent gibi gayrimaddi haklara isabet eden kısmı istisna kapsamındadır.

– Faaliyet zararla sonuçlanırsa, bu zararlar diğer faaliyetlere ilişkin kazançlardan indirilemez.

– TÜBİTAK tarafından sağlanan karşılıksız destekler kazanca ve istisna tutarına dahil edilir.

İstisna kapsamına giren ve girmeyen faaliyetlerin birlikte yapılması halinde; müşterek genel giderler, her bir faaliyetin maliyet tutarları, müştereken kullanılan kıymetlerin amortismanları ise bunların her bir işte kullanıldıkları gün sayısı dikkate alınarak dağıtılır.

7. Ar-Ge İndirimi

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile işletme bünyesinde gerçekleştirilen Ar-Ge harcamalarının % 100’ü oranında hesaplanacak Ar-Ge indiriminin, beyanname üzerinden hesaplanan kurum kazancından indirilmesi öngörülmüştür.

Öte yandan, 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’la; teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, Ar-Ge projelerinde ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde yapılan harcamalar ile teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlarca gerçekleştirilen harcamalar için % 100 “Ar-Ge indirimi” getirilmiştir.

5746 sayılı Kanun’un 4. maddesinin beşinci fıkrasına göre, bu Kanun kapsamındaki indirimden yararlananların, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinde yer alan indirimden yararlanmaları mümkün değildir. Dolayısıyla, bu Kanunlarda düzenlenen Ar-Ge indiriminden birinin tercih edilerek uygulamanın bu çerçevede yapılması gerekmektedir.

8. Bağış ve Yardımlar

Kurum kazancından indirilebilecek bağış ve yardımlara ilişkin bir özet tablo

 

Bağışın Yapıldığı Kurum veya Kuruluş

Kanunun Adı / Maddesi

Bağışın Şekli

Oransal Sınır

Maktu
Sınır

Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler ve köyler

Kurumlar Ver. Kanunu (Md. 10/1-c)

Nakdi ve Ayni

% 5

YOK

Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler ve köyler. (Okul, sağlık tesisi, yurt, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi ve bakım ve rehabilitasyon merkezi yapımı ve onarımı için yapılan bağışlar veya yapılan harcamalarla sınırlı olarak)

Kurumlar Ver. Kanunu (Md. 10/1-ç)

Nakdi ve Ayni

YOK

YOK

Kamu yararına çalışan dernekler

Kurumlar Ver. Kanunu (Md. 10/1-c)

Nakdi ve Ayni

% 5

YOK

Diğer dernekler

Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar

Kurumlar Ver. Kanunu (Md. 10/1-c)

Nakdi ve Ayni

% 5

YOK

Diğer vakıflar

Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar (kültürel, sanatsal ve tarihi eserlerin korunması amacıyla maddede sayılan faaliyetlerle sınırlı olarak)

Kurumlar Ver. Kanunu (Md. 10/1-d)

Nakdi ve Ayni

YOK

YOK

Umumi hayata müessir afetlere maruz kalanlara yapılan harcamaları karşılamak üzere fona verilmek üzere

Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kn. (Md. 45)

Bağış toplayan kurum ve kuruluşlar

Nakdi

YOK

YOK

Milli ve mahalli yardım komiteleri

 

Nakdi ve Ayni

YOK

YOK

Üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitüleri

Yüksek Öğretim Kanunu (Md.56)

Nakdi ve Ayni

YOK

YOK

İlköğretim kurumları

İlk Öğretim ve Eğitim Kanunu (Md.76)

Nakdi

YOK

YOK

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu ve Vakıfları

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu (Md.9)

Nakdi ve Ayni

YOK

YOK

TÜBİTAK

TÜBİTAK Kanunu (Md.13)

Nakdi

YOK

YOK

Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu

Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu(Md.20/b)

Nakdi

YOK

YOK

Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ve bağlı kuruluşları

Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanunu (Md.101)

Nakdi ve Ayni

YOK

YOK

Türkiye Kızılay Derneği (İktisadi işletmeleri hariç)

Kurumlar Vergisi Kanunu (Md. 10/1-f)

Nakdi

YOK

YOK

Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı

Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı Kanunu (Md.3)

Nakdi ve Ayni

YOK

YOK

Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu çerçevesinde yapılan harcamalar

Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu (Md.12)

Nakdi ve Ayni

YOK

YOK

Türkiye Kızılay Derneği

Kurumlar Vergisi Kanunu (Md. 10/1-f)

Nakdi ve Ayni

YOK

YOK

Türkiye yeşilay derneği (İktisadi işletmelerin hariç)

Kurumlar Vergisi Kanunu (Md. 10/1-f)

Nakdi

YOK

YOK

imar planında dini tesis alanı olarak ayrılan yerlerde ibadethane yapımına yönelik bağış ve yardımlar

Kurumlar Vergisi Kanunu (Md. 10/1-ç)

Nakdi-Ayni

YOK

YOK

9. Yatırım İndirimi

Anayasa Mahkemesi kararları sonrasında, 2012 yılı kurumlar vergisi beyannamesinin hazırlanmasında, % 25 sınırlamasına bakılmaksızın yatırım indiriminden yararlanılmasının önünde hukuksal bir engel kalmamıştır.

10. İndirimli Kurumlar Vergisi

İndirimli kurumlar vergisi oranı yoluyla yararlanılacak teşvik tutarı, Bakanlar Kurulunca belirlenen yatırıma katkı tutarı ve yatırıma katkı oranı ile indirimli kurumlar vergisi oranına bağlı bulunmaktadır.

Teşvikten yararlanan kurumların yeni yatırımlardan elde edecekleri kazançlar, her bir bölge için Bakanlar Kurulunca belirlenen yatırıma katkı oranına ulaşıncaya kadar (yatırıma katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarıdır) yine Bakanlar Kurulunca belirlenen indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulmaktadır.

Yatırıma katkı oranı ve kurumlar vergisi indirim oranı en son 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla belirlenmiştir.

Söz konusu Karar sonrasında halen uygulanan oranlar aşağıdaki tablolarda yer almaktadır:

a) 31.12.2013 tarihine kadar başlanan yatırımlar için

Bölgesel Uygulama

Büyük Ölçekli Yatırımlar

Bölge

Yat. Katkı Oranı (%)

KV İnd. Oranı (%)

Uyg. KV Oranı (%)

Yat. Katkı Oranı (%)

KV İnd. Oranı (%)

Uyg. KV Oranı (%)

1

15

50

10

25

50

10

2

20

55

9

30

55

9

3

25

60

8

35

60

8

4

30

70

6

40

70

6

5

40

80

4

50

80

4

6

50

90

2

60

90

2

b) 01.01.2014 tarihinden itibaren başlanan yatırımlar için

Bölgesel Uygulama

Büyük Ölçekli Yatırımlar

Bölge

Yat. Katkı Oranı (%)

KV İnd. Oranı (%)

Uyg. KV Oranı (%)

Yat. Katkı Oranı (%)

KV İnd. Oranı (%)

Uyg. KV Oranı (%)

1

10

30

14

20

30

14

2

15

40

12

25

40

12

3

20

50

10

30

50

10

4

25

60

8

35

60

8

5

30

70

6

40

70

6

6

35

90

2

45

90

2

Kararnameye göre;

– Stratejik yatırımlar için bütün bölgelerde vergi indirimi oranı % 90, yatırıma katkı oranı % 50’dir.

– Öncelikli yatırım olarak tanımlanmış yatırımlarda beşinci bölgede uygulanan teşvikler uygulanır.

– Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımların OSB’de yapılması durumunda, bulunduğu bölgenin bir alt bölgesinde sağlanan oranda vergi indirimi uygulanır.

Yatırıma başlamanın tanımı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin 2012/1 sayılı Tebliğin 24. maddesinde yapılmıştır.

Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen 32/A maddesi hükmüne göre, indirimli kurumlar vergisi oranı uygulamasına, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren başlanacaktır.

11. Vergi Mahsubu

– Yabancı ülkelerde ödenen vergiler

– Yıl içinde kesinti yoluyla ödenen vergiler

– Geçici vergiler

Kurumlar vergisinden mahsup edilebilmektedir.