Kâr Payı Avansı Dağıtımı

Yeni TTK’ nın; 509 uncu maddesi gereği Sermaye Piyasası Kanununa tabi olmayan anonim şirketler ile limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerce kar payı avansı dağıtılması, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından 9 Ağustos 2012 tarih ve 28379 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kâr Payı Avansı Dağıtımı Hakkında Tebliğ ile açıklanmıştır.

Söz konusu tebliğ ana başlıklar halinde aşağıda özetlenmiştir.

1. Kâr payı avansı dağıtım şartları

Tebliğe göre, şirketlerin kâr payı avansı dağıtabilmesi için

– Şirket genel kurulunca kâr payı avansı dağıtılmasına ilişkin karar alınması

– Kâr payı avansı dağıtılacak hesap döneminde hazırlanan üç, altı veya dokuz aylık ara dönem finansal tablolara göre kâr edilmiş olması

 Gerekmektedir.

2. Şirket genel kurulunca alınacak kararın içeriğinde belirtilmesi zorunlu hususlar

Avans kâr payı dağıtmak isteyen şirketlerin, kâr payı avansı dağıtılacak hesap dönemi içinde yapılacak genel kurul toplantısında konuyu karara bağlamaları gerekmektedir.

Bu nedenle genel kurul kararında aşağıdaki konuların açıkça yer alması gerekmektedir.

a) İlgili hesap dönemi sonunda avansı karşılayacak tutarda net dönem kârı oluşmaması durumunda

İlgili dönem sonunda, yıl içinde dağıtılan avansı karşılayacak tutarda net dönem kârı oluşmaması durumunda;

– Net dönem kârını aşan avansın varsa bir önceki yıla ait bilançoda yer alan serbest yedek akçelerden mahsup edileceği

– Serbest yedek akçe tutarının da dağıtılan avansı karşılayamaması halinde fazla ödenmiş olan kâr payı avanslarının ortaklar tarafından şirkete iade edileceği.

b) İlgili hesap dönemi sonunda zarar oluşması durumunda ilgili hesap dönemi sonunda zarar oluşması durumunda;

– Varsa bir önceki yıla ait bilançoda yer alan genel kanuni yedek akçeler ile serbest yedek akçelerin öncelikle oluşan zararın mahsubunda kullanılacağı, bu akçelerin oluşan zararı karşılayamaması halinde dönem içinde dağıtılan kâr payı avanslarının tamamının ortaklar tarafından şirkete iade edileceği

– Genel kanuni yedek akçeler ile serbest yedek akçelerin, oluşan dönem zararından mahsubu sonrasında bakiye serbest yedek akçe tutarının dağıtılan kâr payı avanslarından indirileceği, indirim sonucunda dönem içinde dağıtılan kâr payı avansı tutarının bakiye serbest yedek akçe tutarını aşması halinde ise aşan kısmının ortaklar tarafından şirkete iade edileceği.

3. Dağıtılacak kâr payı avansının hesaplanması

Dağıtılacak kâr payı avansı; varsa geçmiş yıllar zararlarının tamamının, vergi, fon ve mali karşılıkların, kanunlara ve sözleşmeye göre ayrılması gereken yedek akçelerin, varsa imtiyazlı pay sahipleri, intifa senedi sahipleri ve kâra katılan diğer kimseler için ayrılacak tutarların, oluşan ara dönem kârından indirilmesi suretiyle hesaplanacaktır.

Ödenecek kâr payı avansı, bu şekilde hesaplanan tutarın yarısını geçemeyecektir.

Aynı hesap dönemi içinde izleyen ara dönemlerde de kâr oluşması halinde dağıtılacak kâr payı avansı tutarı yukarıda belirtilenlerin yanı sıra önceki ara dönem veya dönemlerde ödenmiş olan kâr payı avansı tutarları da indirilerek hesaplanacaktır. Ödenecek kâr payı avansı, bu şekilde hesaplanan tutarın yarısını geçemeyecektir.

4. Kâr payı avansı hesaplama tablosu

ARA DÖNEM KÂRI
Varsa Geçmiş Yıl Zararları	(-)
Kurumlar Vergisi	(-)
Gelir Vergisi Kesintileri	(-)
Diğer Vergi ve Benzerleri	(-)
Birinci Tertip Kanuni Yedek Akçeler (%5)	(-)
İsteğe Bağlı Yedek Akçeler	(-)
İmtiyazlı Pay Sahipleri İçin Ayrılan Tutar (Sözleşmede hüküm varsa)	(-)
İntifa Senedi Sahipleri İçin Ayrılan Tutar (Sözleşmede hüküm varsa)	(-)
Kâra Katılan Diğer Kimseler İçin Ayrılan Tutar	(-)
Varsa Daha Önceki Ara Dönemlerde Ödenen Kâr Payı Avansı Tutarı	(-)
KÂR PAYI AVANSINA ESAS TEŞKİL EDEN TUTAR
Kâr Payı Avansına Esas Teşkil Eden Tutarın Yarısı	(-)
DAĞITILABİLECEK KÂR PAYI AVANSI TUTARI
İkinci Tertip Kanuni Yedek Akçeler  (%10)	(-)
ÖDENECEK KÂR PAYI AVANSI TUTARI

 5. Kâr payı avansı ödemeleri

Kâr payı avansı, dağıtım tarihleri itibarıyla ortaklara payları oranında ödenecektir.

Kâr payı avansı, kârdan imtiyazlı paylara imtiyaz dikkate alınmadan ödenecektir. İntifa senedi sahiplerine, ortak olmayan yönetim organı üyelerine ve ortaklar dışında kâra katılan diğer kimselere kâr payı avansı ödenemeyecektir.

Ortakların sermaye taahhüt borçları dışında şirkete borçlu olmaları halinde söz konusu borç ortağa ödenecek kâr payı avansından mahsup edilecektir.

Bir hesap döneminde kâr payı avansı dağıtan ve ardından sermaye artırımı gerçekleştiren şirket, aynı hesap döneminde tekrar kâr payı avansı dağıtmak istediğinde aşağıda belirtilen esaslara uyacaktır.

a) Sermaye artırımı sonrasında yapılacak kâr payı avansı ödemesinde, yeni ortaklara öncelik verilecektir.

b) Söz konusu öncelik, eski ve yeni ortakların dönem içerisinde her pay için aldıkları toplam kâr payı avans tutarları eşitleninceye kadar devam edecektir.

c) Eski ve yeni ortakların hesap dönemi içerisinde her pay için aldıkları toplam kâr payı avans tutarları eşitlendikten sonra, kalan kâr payı avansı tutarı veya bir sonraki ara hesap döneminde ödenecek kâr payı avansı tutarı mevcut ortaklara payları nispetinde ödenecektir.

6. Kâr payı avansı işlemlerinde yönetim organının görevleri

Genel kurul tarafından kâr payı avansı dağıtılmasına karar verilmesi ve ara dönem finansal tablolara göre de kâr edilmiş olması halinde şirket yönetim organınca sırasıyla aşağıdaki görevler yerine getirilecektir.

a) Kâr payı avansı dağıtımına ilişkin rapor hazırlanır ve bu raporda;

• Kâr payı avansı dağıtımına dayanak oluşturan ara dönem finansal tabloların Kanunun 515 inci maddesinde belirtilen dürüst resim ilkesine uygun olarak hazırlandığı,

• Dağıtılacak kâr payı avansı tutarının tebliğe uygun şekilde hesaplandığı,

belirtilecektir.

Yapılan hesaplamalara ve diğer şartların yerine getirilmiş olduğuna dayanak teşkil eden belgeler bu rapora ek yapılacaktır.

b) Raporda tespit edilen kâr payı avansının ortaklara ödenmesine ve bu ödemelerin yapılma usulüne ilişkin karar alınacaktır.

c) Kâr payı avansı tutarları kararı izleyen en geç 6 hafta içerisinde ödenecektir.

Hamiline yazılı pay senedi sahiplerine kâr payı avansı ödenirken gerekli güvence yönetim organı tarafından alınacaktır.

Ayrıca fazladan ödenen kâr payı avanslarının ortaklardan tahsil edilerek şirkete iadesine ilişkin işlemler yönetim organınca yerine getirilecektir.

7. Kurumlar Vergisi açısından avans kar payı dağıtımı düzenlemesi

6 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğ gereği,

Kurumlar vergisi mükelleflerince avans kâr payı dağıtımı yapılması halinde, dağıtılan kâr payları üzerinden elde edenin hukuki niteliğine göre vergi kesintisi yapılacaktır. Kesilen vergiler, avans kâr payı dağıtımının yapıldığı aya ait muhtasar beyanname ile beyan edilecektir.

Avans kâr payı dağıtımında kurum ortakları açısından elde etme, kurumun yıllık safi kazancının kesinleşip, kârın nakden veya hesaben dağıtıldığı, diğer bir ifadeyle avansın kâr dağıtım kararı uyarınca dağıtılan kârdan mahsup edildiği tarihte gerçekleşecektir. Şu kadar ki; bu süre, ilgili hesap dönemine ilişkin beyannamenin verilmesi gereken tarihi içeren hesap döneminin sonunu geçemeyecektir.

Avans kâr payı dağıtılması halinde, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümleri uygulanmayacaktır.

Ancak,

Hesap dönemi itibarıyla zarar doğması veya safi kazancın avans olarak dağıtımı yapılan kârdan düşük çıkması halinde, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümleri uygulanacaktır.

Aynı husus, birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işlerinin bitiminde zarar doğması veya safi kazancın avans olarak dağıtımı yapılan kârdan düşük olması halinde de geçerlidir. Bu nedenle, Gelir Vergisi Kanununda belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan mükelleflerin, dağıtılabilecek avans kâr payı tutarlarını, devam eden işlerin gerçekleşen maliyet ve hakedişleri arasındaki müspet farktan, kesinti suretiyle ödenen vergiler, varsa geçmiş yıl zararlarının tamamı ile kanunlara ve esas sözleşmeye göre ayrılmak zorunda olan yedek akçeler düşüldükten sonra kalan kısmın yarısı üzerinden hesaplamaları gerekmekte olup bu hesaplamanın yapılması için ayrıca bir bilanço düzenlemesine gerek bulunmamaktadır.