Hususi Araçların Şirketlerce Kiralanması
5 Haziranm 2015 Sirkü 1053
Günümüzde şirketler araç satın almak yerine ortaklarının, yöneticilerin veya personellerinin şahsi araçlarını kiralamaktadırlar.
Şirketlerin kira bedelini ve aracın giderlerini kurum kazancından indirebilmesi bu tercih için en belirleyici nedenlerden biridir.
Bu tür kiralama işleminde kiracı şirket ile kiralayan şahısın vergi mevzuatı karşındaki durumu hep merak konusu olmuştur.
- Kiracı şirket açısından
Gelir Vergisi Kanunu’nun 40/5 inci maddesi hükmü gereği “kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri” safi kazancın tespitinde gider olarak indirilir.
Ayrıca yine GVK’nın 40/5 maddesine göre kiralama yoluyla edinilen bu kiralama işlemine mütenasip sözleşmede belirtilen kasko, trafik sigortası, yakıt, bakım onarım gibi giderlerde vergi matrahından düşülebilmektedir.
Mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden damga vergisinin hesaplanması ile kira bedeline gelir stopajı ve KDV Tevkifatı yapılması gerektiği unutulmamalıdır.
Öte yandan bu tür kiralamalarda Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. Maddesi gereği Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı konusuna dikkat etmekte yarar vardır.
Zira Kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurum ile idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumlar ilişkili kişi sayıldığından,
Bu kişilerden yapılan kiralamalarda kira bedeli KVK 13/4. maddesine göre karşılaştırılabilir fiyat yöntemiyle tespit edilmelidir. Ancak bu durumda kira bedeli yasal ve kabul edilebilir bir gider niteliğinde olacaktır. Aksi takdirde kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla ücret veya kâr dağıtımı şeklinde örtülü olarak dağıtılmış sayılacaktır.
- Kiraya veren açısından
2.1. Gelir Vergisi açısından
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesine göre “motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç makine ve tesisat ile bunların eklentilerinin sahipleri tarafından kiraya verilmesinden elde edilen kazançlar gayrimenkul sermaye iradı olarak gelir vergisine tabidir.
Dolayısıyla aracını kiralayanın elde ettiği kazanç gayrimenkul sermaye iradıdır.
Yine aynı Kanun’un 94. maddesine göre 70. maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığında yapılan ödemelerden % 20 oranında tevkifat söz konusudur.
Bu nedenle şirket kiraya verenin gelir vergisine mahsuben her ay yapacağı kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapacak ve muhtasar beyanname ile ilgili vergi dairesine beyan edip ödeyecektir.
Yıllık kira gelirleri toplamı GVK’nın 103. maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2015 yılı için 29.000,00 TL) aşmıyor ve kiraya verenin de başka geliri de yoksa yıllık beyanname vermeyecektir % 20 stopaj araç sahibinin ödediği nihai vergi olacaktır.
Ancak kiraya verenin bu kira geliri dışında diğer kazanç ve iratları varsa bu durumda GVK nın Gelirin toplanması ve beyan a ait hükümlerine göre vergilendirileceği unutulmamalıdır.
2.2. KDV açısından
KDV Kanunun 17 inci maddesi gereği, İktisadi işletmelere dâhil olmayan gayrimenkullerin (arazi, bina ve bunlarla birlikte kiralanan mütemmim cüzü ve teferruatı, voli mahalleri ve dalyanlar ile gayrimenkul olarak tapu sicilinde tescil edilen hakların) kiralanması işlemleri KDV’ye tabi değildir;
Ancak KDV genel uygulama tebliği gereği II/F- 4.4 bölümünde de bahsedildiği üzere bu istisna uygulamasının kapsamına yalnızca taşınmazlar girmekte olup, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde sayılan diğer mal ve hakların kiralanması işlemleri genel hükümler çerçevesinde KDV’ye tabidir.
Bu nedenle gayrimenkul olarak değerlendirilmeyen otomobil, kamyonet vb. araçların kiralanması işlemleri iktisadi işletmeye dahil olsun veya olmasın katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.
Öte yandan kiralayanın KDV mükellefi olmaması nedeniyle kiracı şirket tarafından kiralama işlemine KDV tevkifatı uygulanması ve sorumlu sıfatıyla 2 nolu KDV beyannamesi ile beyan edilmesi, sorumlu sıfatıyla beyan edilen KDV tutarının da aynı dönemde 1 no.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yapılması gerekmektedir.
————————————
Hatırlatma:
Sirkülerlerimiz bilgilendirme amaçlı olup belirli bir konu hakkında genel çerçevede bilgi vermek amacını taşımakta olup içerikten kaynaklanan veya içeriğe ilişkin ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.
Konular ile ilgili karar vermeden önce profesyonel bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiye olunur.