Grup şirketleri, Şirketler topluluğu, Holding,  

25 Nisan 2016     Sirkü 1126

İş hayatında büyümenin sonuçlarından biride şirketlerin yönetimlerinin zorlaşması ve ortak bir misyon etrafında idare edilme güçlüğüdür.

Böyle bir durumda şirket sahipleri, bu şirketleri belli bir çatı altında toplamak isterler. Bu çatı sistem de uygulamada grup şirketi, şirketler topluluğu, hakim şirket, bağlı şirket, holding isimleri ile karşımıza çıkmaktadır.

Bu kavramlar hep farklı ve yanlış algılanabilmekte dolayısıyla bu durumda da kavram kargaşasına neden olmaktadır.

Olayı TTK, Gümrük ve Vergi mevzuatları açısından değerlendirdiğimizde;

Grup şirketleri, (Şirketler grubu) aynı kişi veya kişilerin sahip olduğu şirketler olarak adlandırılır.

Şirketler topluluğu ise bir ticaret şirketinin, diğer bir ticaret şirketinin,

• Doğrudan veya dolaylı olarak oy haklarının çoğunluğuna sahip olduğu,

• Yönetim organında karar alabilecek çoğunluğu oluşturan sayıda üyenin seçimini sağlayabildiği

veya

• Bir sözleşme gereğince veya başka bir yolla tek başına veya diğer pay sahipleri ile birlikte hâkimiyeti altında tutabildiği hallerde,

Oluşmaktadır.

Şirketler topluluğunda hâkimiyeti elinde tutan şirket “hâkim”, diğer şirketi ise “bağlı” şirket olarak tanımlamaktadır.

Hâkimiyetin doğrudan olabildiği gibi dolaylı olarak da oluşabileceği öngörülmektedir. Diğer bir ifadeyle, bir şirketin, bir ya da birkaç şirketi aracılığıyla dolaylı olarak bir başka şirkete hâkim olması durumunda da dolaylı hâkimiyet söz konusu olabilecektir.

Birbirlerinin paylarının en az dörtte birine sahip bulunan sermaye şirketleri karşılıklı iştirak durumundadırlar.

Anılan şirketlerden biri diğerine hâkimse, ikincisi aynı zamanda bağlı şirket sayılacaktır. Karşılıklı iştirak durumundaki şirketlerin her biri diğerine hâkimse, kanunun uygulamaları açısından ikisi de bağlı ve hâkim şirket kabul olunacaktır

Uygulamada, şirketler topluluğu yapılanmalarının en tepesinde hakimiyeti elinde bulunduran şirketler holding şirketlerdir ve bu nedenle holding ile hakimiyet kavramı çoğu zaman karıştırılmaktadır. Oysaki holding şirket kurmak için herhangi bir şirket üzerinde hakimiyet tesis etmek veya herhangi bir şirkete iştirak etmek gerekmemektedir. Sadece anonim şirketler için öngörülen asgari sermaye miktarı sağlanarak ve Bakanlık izni alınarak bir holding kurmak veya mevcut bir anonim şirketi holdinge dönüştürmek mümkündür.

Holding şirketlerin hangi şirket türünde kurulacağına dair bir hüküm Kanun’da bulunmamakla birlikte; konu hakkındaki bu boşluk Gümrük ve Ticaret Bakanlığı uygulamasıyla doldurulduğu söylenebilir. Şöyle ki; holding şirketlerin kuruluşu bakanlık iznine tabi olup bakanlık sadece anonim şirket şeklinde yapılan başvurulara izin vermektedir. Öte yandan; TTK ’da holding şirketleri tanımlayan md. 519’dan hareketle ülkemizde sadece “saf holding” kurulabileceği sonucuna varılmaktadır ki; Bakanlık uygulaması da bu yöndedir.

Saf holding, Kendileri sınaî ve ticarî faaliyette bulunmayan, amaçları esas itibariyle başka şirketlere iştirak etmek olan holding şirket türü, saf holding olarak adlandırılmaktadır.

Holding şirketleri;

• Üretim ve satış türü faaliyetlerde bulunmayan,

• Belli bir faaliyet alanı olan şirketlere iştirak eden,

ve

• Genellikle böyle şirketlerin büyük ortağı durumunda olan veya başka yollarla hâkimiyetini elinde bulunduran

Anonim şirketlerdir diye tanımlayabiliriz.

Holding şirketlerinin kuruluş ve varoluş nedenleri birden çok şirkete iştirak etmek ve bu şirketleri yönlendirmek/kontrol etmek olduğundan sermaye şirketleri sınıfında bulunmaktadırlar.

Bir şirketin yönetimini pay sahipliği, oyda imtiyaz, pay sahipleri veya oy sözleşmesi gibi yollarla elinde bulunduran şirket, hakim şirkettir. Bağlı şirket ise hakim şirketin yönetiminde olan şirkettir. Hakim şirket ve bağlı şirketlerden oluşan şirket grubunun adı ise şirketler topluluğudur.

Uygulamada, şirketler topluluğu yapılanmalarının en tepesinde hakimiyeti elinde bulunduran şirketler holding şirketlerdir ve bu nedenle holding ile hakimiyet kavramı çoğu zaman karıştırılmaktadır. Oysaki holding şirket kurmak için herhangi bir şirket üzerinde hakimiyet tesis etmek veya herhangi bir şirkete iştirak etmek gerekmemektedir.

Sadece anonim şirketler için öngörülen asgari sermaye miktarı sağlanarak ve Bakanlık izni alınarak bir holding kurmak veya mevcut bir anonim şirketi holdinge dönüştürmek mümkündür.

1 seri nolu KV. Genel tebliği gereği Holding şirketler tarafından bağlı şirketlere;

• Araştırma ve geliştirme,

• Finansman temini,

• Pazarlama ve dağıtım,

• Yatırım projelerinin hazırlanması,

• Hedeflerin tayini,

• Planlama,

• Örgütlendirme ve kararların uygulanması,

• Bilgisayar hizmetleri,

• Sevk ve idare,

• Mali revizyon ve vergi müşavirliği,

• Piyasa araştırmaları,

• Halkla ilişkilerin tanzimi,

• Personel temini ve eğitimi,

• Muhasebe organizasyon ve kontrolü,

• Hukuk müşavirliği,

Konularda hizmet verebilmektedirler;

Holding tarafından verilen bu tür hizmetlerin bağlı şirketlere gider yazılabilmesi için;

Verilen hizmetler için fatura düzenlenmesi ve sunmuş oldukları hizmet için ayrıca Katma Değer Vergisi hesap etmeleri zorunluluğudur.

Öte yandan verilen hizmetin karşılığını teşkil eden bedelin, Kurumlar Vergisi Kanununun 13 üncü maddesinde yer alan emsallere uygunluk ilkesine göre belirlenmesi gerektiği unutulmamalıdır.

Ayrıca bu hizmetlerin verilebilmesi için holding bünyesinde gerekli departmanların kurulması gerektiği unutulmamalıdır.

————————————————–

Hatırlatma:

Sirkülerlerimiz bilgilendirme amaçlı olup belirli bir konu hakkında genel çerçevede bilgi vermek amacını taşımakta olup içerikten kaynaklanan veya içeriğe ilişkin ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.

Bu sirkümüzde yer verilen bilgiler yazı tarihi itibarıyla geçerli olup, yazı tarihinden sonra gerçekleşebilecek yasal değişiklikler, gelişecek uygulamalar ve yargı kararları ileride farklı düzenlemeleri ve değerlendirmeleri gerektirebilmektedir.

Bu nedenle konular ile ilgili karar vermeden önce profesyonel bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiye olunur.