İş Ortaklığında ortakların birbirinden borç para alıp vermesi

9 Kasım 2020     Sirkü 1484

Bilindiği üzere iş ortaklıkları kurumların kendi aralarında veya şahıs ortaklıkları ya da gerçek kişilerle, belli bir işin birlikte yapılmasını ortaklaşa yüklenmek ve kazancını paylaşmak amacıyla kurdukları adi ortaklıklardır.

İş ortaklığı veya otaklardan bazısı ortaklığın faaliyeti sırasında finansman sıkıntısına düşebilmektedir. Bu gibi durumlarda ortaklarından borç para alarak veya borç para verilerek sıkıntı aşılmaya çalışılmaktadır.

Hal böyle olunca da ortağa verilen borç para ile ortaktan alınan borç para nedeniyle hesaplanan faizin KDV’ye tabi olup olmadığı, faiz geliri ile faiz giderinin hesap dönemi sonunda ortaklara dağıtılıp dağıtılmayacağı, ortaktan alınan borç paranın örtülü sermaye kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği, ortağa verilen borç para dolayısıyla transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususunda tereddütler oluşmaktadır.

Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul VDB tarafından verilen 14.08.2020 tarih ve 62030549-125[13-2017/23]-598231 sayılı özelge tam da bu konuda verilmiş bir özelgedir. Konu ilgili özelge de dikkate alınarak aşağıda özetlenmiştir.

Adi ortaklık tüzel kişiliği haiz olmayıp Borçlar Kanunu hükümlerine göre kurulur ve son bulur. Adi ortaklık, KDV yönünden vergi mükellefi, gelir stopaj yönünden ise vergi sorumlusu olarak kabul edilmiştir.

Buna göre, söz konusu adi ortaklıkta ortaya çıkan kâr veya zararın, ortaklığı oluşturan ortaklar tarafından hisseleri oranında, ortakların tam veya dar mükellef olmasına göre kurum kazançlarına dahil edilerek vergilendirilir.

Gelir Paylaşımı İşini gerçekleştirmek üzere kurulan adi ortaklığın, finansman ihtiyacını karşılamak üzere ortaklardan hisseleri oranında borç alması veya ortaklara hisseleri oranında borç vermesi halinde, bu işlem KVK 13’üncü maddesi kapsamında transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı kapsamında değerlendirilmez ve faiz hesaplanması söz konusu olmaz.

Ancak, ortakların hisseleri oranından farklı olarak borç alınması veya borç verilmesi halinde, söz konusu işlemler transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı kapsamında değerlendirilir. Bu durumda ortaklardan alınan ve ortaklara verilen tutarlar için emsallere uygun bir faiz oranının hesaplanması gerekmektedir. Emsallere uygun faiz oranının Kurumlar Vergisi Kanununun 13’üncü madde hükmü ile 1 Seri No.lu Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğde yapılan açıklamalara göre belirleneceği tabiidir.

Ayrıca, iş ortaklığındaki adi ortaklıkların kurumlar vergisi mükellefiyetinin bulunmaması nedeniyle ortaklardan veya ortaklarla ilişkili kişilerden alınan borçlar nedeniyle adi ortaklık hakkında Kurumlar Vergisi Kanununun 12 inci maddesinde yer alan örtülü sermaye hükümlerinin uygulanmayacağı tabiidir.

Diğer taraftan, ortaklara verilen veya ortaklardan alınan borçlar dolayısıyla tahakkuk eden faiz gelirinin veya giderinin ortaklığın faaliyetinden ayrı değerlendirilmesi ve söz konusu faiz geliri ve giderinin ilgili dönemler itibarıyla kazancın tespitinde dikkate alınması ve hisseleri oranında ortakların kazancına eklenmesi gerekmektedir.

KDV ile ilgili olarak konuya ilişkin açıklamalara KDV Genel Uygulama Tebliğinin (III/C-2.) bölümünde yer verilmiştir.

Buna göre, Adi Ortaklığın Türkiye’de mukim ortağına borç para verme veya ortağından borç para alma işlemleri finansman temin hizmeti kapsamında değerlendirilerek, bu hizmetin karşılığını teşkil eden faiz tutarı üzerinden 3065 sayılı KDV Kanununun 1/1 inci maddesine göre KDV hesaplanacaktır.

Öte yandan, Adi Ortaklık ile ortağı arasındaki borç para alma/verme işlemlerinin transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı olarak değerlendirilmesi halinde bu işlemler nedeniyle hesaplanan KDV’nin 3065 sayılı Kanunun 30/d maddesine göre indirim konusu yapılması mümkün değildir.

———————————–

Hatırlatma:

Sirkülerimiz bilgilendirme amaçlı olup belirli bir konu hakkında genel çerçevede bilgi vermek amacını taşıdığından içerikten kaynaklanan veya içeriğe ilişkin ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.

Bu sirkümüzde yer verilen bilgiler yazının tarihi itibarıyla geçerli olup, yazı tarihinden sonra gerçekleşebilecek yasal değişiklikler, gelişecek uygulamalar ve yargı kararları ileride farklı düzenlemeleri ve değerlendirmeleri gerektirebilmektedir.

Bu nedenle konular ile ilgili karar vermeden önce profesyonel bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiye olunur.