Kurumlar vergisinde beyan ve matrah

2 Nisan 2021     Sirkü 1533

Bilindiği üzere Nisan ayı Kurumların kazançlarının tespitin yapıldığı ve kurumlar Vergisi beyannamelerinin verildiği aydır.

Kurumlar vergisine konu olacak kurum kazancı, Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan gelir unsurlarından oluşur. Bunlar; Ticari kazanç, Zirai kazanç, Ücret, Serbest meslek kazancı, Gayrimenkul sermaye iradı, Menkul sermaye iradı, diğer kazanç ve iratlardır.

Kurumlar vergisi mükellefi olan kurumlar şunlardır: Sermaye şirketleri, Kooperatifler, İktisadi kamu kuruluşları, Dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler, İş ortaklıklarıdır. 

Her mükellef vergiye tabi kazancının tamamı için bir beyanname verecektir. Mükelleflerin şubeleri, ajanlıkları, alım-satım büro ve mağazaları, imalathaneleri veyahut kendilerine doğrudan doğruya bağlı sair işyerleri için bağımsız muhasebeleri ve ayrılmış sermayeleri olsa dahi ayrı beyanname verilmesi söz konusu olmayacaktır.

Ancak, tüzel kişiliği bulunmayan iktisadi kamu kuruluşları ile dernek veya vakıflara ait tüzel kişiliği bulunmayan iktisadi işletmelerin her biri için bunların bağlı oldukları kamu tüzel kişileri ile dernek veya vakıflar tarafından ayrı beyanname verilmesi gerekecektir.

Kurumlar vergisi beyannamesi, hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın birinci gününden yirmibeşinci günü akşamına kadar mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilecektir.

Buna göre, kurumlar vergisi beyannamesinin hesap döneminin takvim yılı olduğu hallerde 1-25 Nisan tarihleri arasında, özel hesap dönemi uygulanıyorsa bu dönemin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın birinci gününden yirmibeşinci günü akşamına kadar verilmesi gerekmektedir.

Kurumlar vergisi beyannamesi mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilecektir. Bağlı olunan vergi dairesi, kurumun kanuni veya iş merkezinin bulunduğu yerin vergi dairesidir.

Kanuni merkez, vergiye tabi kurumların kuruluş kanunlarında, tüzüklerinde, ana statülerinde veya sözleşmelerinde gösterilen merkezdir. İş merkezi ise iş bakımından muamelelerin bilfiil toplandığı ve yönetildiği merkezdir.

Kurum kazancının Tespiti 

Kurumlar vergisi, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safî kurum kazancı üzerinden hesaplanır.

Tam mükellef kurumlarda Kurumlar vergisi, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanır. Safî kurum kazancı, Gelir Vergisi Kanunu’nun ticarî kazanç hakkındaki hükümlerine göre tespit edilir. Kurumların elde ettikleri kazanç ve iratlar, Gelir Vergisi Kanunu’nda sayılan gelir unsurlarından hangisine girerse girsin ayrım yapılmaksızın, bir bütün halinde “kurum kazancı” sayılır.

Dar mükellef kurumların iş yeri veya daimî temsilci vasıtasıyla elde edilen kazançlarının tespitinde, aksi belirtilmediği takdirde tam mükellef kurumlar için geçerli olan hükümler uygulanır.

Kurum kazancından İndirilecek Giderler

Mükelleflerin ticari kazanç gibi hesaplanan kurum kazançlarının tespitinde, Gelir Vergisi Kanunu’nda sayılan giderlerin indirilmesi kabul edilir. Ayrıca Kurumlar Vergisi Kanunu’nda sayılan aşağıdaki giderlerin indirilmesi kabul edilir:

– Menkul kıymet ihraç giderleri

– Genel kurul toplantıları için yapılan giderler ile birleşme, devir, bölünme, fesih ve tasfiye giderleri

– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde komandite ortağın kâr payı

– Katılım bankalarınca katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları

– Sigorta ve reasürans şirketlerince ayrılan teknik karşılıklar

– Holding şirketlerin genel idare giderlerinden verilecek pay

– Diğer indirimler (KVK nun 10 maddesi gereği kazancın bulunması halinde beyanname üzerinden indirim konusu yapılan ve kazancın yetersiz olması nedeniyle de sonraki yıllara devredilemeyen indirimler. (Ar-Ge indirimi, Sponsorluk harcamaları ile bağış ve yardımlar, Girişim sermayesi fonu, Türkiye’den yurtdışı mukimi kişi ve kurumlara verilen hizmetler elde edilen kazançlara ilişkin indirim, Korumalı işyeri indirimi, Nakit Sermaye artırımı indirimi, Teknogirişim ve teknokent sermaye desteği indirimi, 7174 sayılı Kapadokya Alanı Hakkında Kanun kapsamında kurulan idareye yapılan her türlü nakdî ve ayni bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı.)

Kabul edilmeyen giderler 

Kurum kazancının tespiti sırasında indirilmesine izin verilmeyen giderler topluca sıralanmıştır. Bunlar 

– Öz sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faizler

– Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler

– Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar

– Her ne şekilde ve ne isimle olursa olsun ayrılan yedek akçeler

– Hesaplanan kurumlar vergisi ile her türlü para cezaları ile vergi cezaları ve gecikme zamları

– Menkul kıymetlerin itibari değerlerinin altında ihracından doğan zararlar

– Bazı taşıtlara ilişkin giderler ve amortismanlar

– Kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının suçlarından doğan tazminat giderleri

– Basın yoluyla işlenen fiillerden dolayı ödenen tazminatlar

– Bazı ürünlere ait ilan ve reklam giderleri

– Kurumların yönetim kurulu başkan ve üyelerine verilen temettü ikramiyeleri

-Finansman gider kısıtlaması

Kurumlar vergisi matrahına ulaşma

Kurumlar vergisi beyan edilirken beyanname üzerinde Safi kurum kazancına başka bir deyişle kurumlar vergisine esas olacak matraha ulaşmak için KV kanunu gereği bazı ilavelerin yapılması ve birtakım istisna ve indirimlerin bilanço karından düşülmesi gerekmektedir. Bu ilave ve düşümler belli bir sıralamaya tabidir.

Bu sıralama aşağıda tablo halinde gösterilmiştir.

1	TİCARİ BİLANÇO KARI	+	İLAVELER  (KKEG + Önceki yıl ayrılan finansman fonu)	=	KAR VE İLAVELER TOPLAMI
2	KAR VE İLAVELER TOPLAMI	_	CARİ YILA AİT ZARAR + İSTİSNA VE İNDİRİMLER TOPLAMI  (Zarar olsa dahi düşülecek indirim ve istisnalar) (İştirak kazançları istisnası, Yurt dışı iştirak kazançları, Tam mükellef A.Ş.lerin yurt dışı iştirak hisseleri satış kazançları, Emisyon pirimi kazancı, Y.Fon ve Ort. Portföy işletme kazancı, Taşınmaz ve iştirak hissesi ile kurucu intifa senetleri ve R. Hakları Satış kazancı, Bankalara veya TMSF ye borçlu durumda olan kurumların taşınmaz ve İştirak hisseleri ile kurucu senetleri intifa senetleri rüçhan hakları satış kazançları, Yurt dışı şube kazançları, Yurt dışı inşaat ve onarım işlerinden sağlanan kazançlar, Eğitim ve öğretim kurumları ile Rehabilitasyon merkezi kazançları, Sat-Kirala geri al işlemlerinden doğan istisna, Kira sertifikası ihracı amacıyla varlık ve hakların satışından doğan kazançlarda istisnası, Sınai mülkiyet haklarında istisnası, Serbest bölgelerde elde edilen kazançlar, Teknoloji geliştirme bölgelerinde elde edilen kazançlar, Türk uluslar gemi siciline kayıtlı İşl. Ve devir sağlana kazançlar, 7143 sayılı Kanun kapsamında yurt dışı istisna kazançlar,6491 sayılı Türk Petrol K. 12/5 md. Kapsamında itfa payı olarak addolunan gelirler, Diğer indirim ve istisnalar.	=	KAR
3	KAR	_	Geçmiş yıl zararları + Varsa istisnalardan kaynaklanan geçmiş yıl zararları	=	İNDİRİMLERE ESAS TUTAR
4	İNDİRİMLERE ESAS TUTAR	_	KAR ÇIKMASI HALİNDE BEYANNAMEDEN İNDİRİLECEK İSTİSNA VE İNDİRİMLER (Risturunlar, Ar-ge indirimi, Tasarım indirimi, Sponsorluk harcamaları, Bağış ve yardımlar, Kültür ve turizm amaçlı bağış ve yardımlar, Başbakanlıkça veya Bakanlar Kurulunca başlatılan bağış ve yardımlar, Türk Kızılay Derneğine ve Yeşilay cemiyetine yapılan nakdi bağış ve yardımlar, Girişim sermayesi fonu, Yurt Dışında Mukim Kişi ve Kurumlara Verilen Hizmet Kazançlarına İlişkin İndirim, Korumalı işyeri indirimi, Nakdi sermaye artırımından kaynaklanan faiz indirimi, Teknogirişim ve teknokent sermaye desteği indirimi, 7174 sayılı Kapadokya Alanı Hakkında Kanun kapsamında kurulan idareye yapılan her türlü nakdî ve ayni bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı )	=	MATRAH

———————————

Hatırlatma:

Sirkülerimiz bilgilendirme amaçlı olup belirli bir konu hakkında genel çerçevede bilgi vermek amacını taşıdığından içerikten kaynaklanan veya içeriğe ilişkin ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.

Bu sirkümüzde yer verilen bilgiler yazının tarihi itibarıyla geçerli olup, yazı tarihinden sonra gerçekleşebilecek yasal değişiklikler, gelişecek uygulamalar ve yargı kararları ileride farklı düzenlemeleri ve değerlendirmeleri gerektirebilmektedir.

Bu nedenle konular ile ilgili karar vermeden önce profesyonel bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiye olunur.