İhracat bedellerinin yurda getirilmesi ve TL ye çevrilmesi

13 Ocak 2022     Sirkü 1612

 

Türk Parası Kıymetini Koruma hakkındaki 32 Sayılı Karara göre;

4 Eylül 2018 tarihinden itibaren altı ay süre ile ihracat bedellerinin 180 gün içerisinde Türkiye’ye getirilme ve %80’inin bankaya bozdurma zorunluluğu getirilmiş, 7 Kasım 2018 tarihinde yürürlüğe giren “İhracat Genelgesi ile usul ve esaslar düzenlenmişti. bu zorunluluk 2019-32/53 Tebliğ ile 4 Eylül 2019 tarihine, 2019-32/55 Tebliğ ile de 4 Mart 2020 tarihine kadar daha uzatılmış,  2019-32/56 sayılı Tebliğ ile yeni bir düzenleme yapılarak, gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedellerin en az %80’inin bir bankaya satılmasına ilişkin zorunluluk kaldırılmıştı.

Daha sonra, 6 Kasım 2018 tarihli İhracat Genelgesi kaldırılmış; bunun yerine 16 Ocak 2020 tarihli İhracat Genelgesi yayınlanmıştı. Anılan genelgenin 2021 yılında eklenen Ek:1. maddesi

“Bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren İBKB’ye veya DAB’a bağlanan ihracat bedellerinin %25’i İBKB’yi veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılır. Bu bedeller bankaca Merkez Bankası tarafından ilan edilen ve işlem günü için geçerli döviz alış kuru üzerinden aynı gün Merkez Bankası’na satılır ve Merkez Bankası’nın banka nezdindeki hesabına aktarılır. Söz konusu tutarın tam karşılığı banka tarafından ihracatçıya Türk parası olarak ödenir.”

Hükmünü içermekteydi.

Bu düzenleme bugüne kadar uygulanmamaktaydı. Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığının 31.12.2021 tarihli talimatı ile Merkez Bankasınca 3 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girmek üzere “İhracat Genelgesi’nin Ek 1 İnci Maddesi Kapsamında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na Yapılacak Döviz Satışına İlişkin Uygulama Talimatı” ile uygulamaya soktu.

Anılan Uygulama Talimatı uyarınca, 3 Ocak 2022 tarihinden itibaren;

– İhracat Genelgesine göre İBKB (İhracat Bedeli Kabul Belgesi) veya DAB’a (Döviz Alım Belgesine) bağlanan ihracat bedeli dövizin %25’i, İBKB veya DAB’ın düzenlendiği tarihteki işlem kuru üzerinden Merkez Bankasına satılmak üzere İBKB veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılmak zorunda. (30.000 USD altında Gümrük Beyannamesi olanlara İBKB yapılma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ayrıca Serbest bölgelerde yerleşik firmalar kambiyo mevzuatı kapsamında yurtdışında yerleşik sayıldığından bu firmalara gelen bedeller için İBKB düzenlenmesine ve Merkez Bankasına satış yapılmasına gerek bulunmamaktadır.)

– Banka nezdinde Merkez Bankası adına ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini hesaplar açılacak ve bankanın bu Uygulama Talimatı kapsamında satın aldığı dövizler saat 17:00’ye kadar Merkez Bankasına bildirilerek toplu bir şekilde söz konusu hesaplara aktarılacak.

– Banka tarafından Merkez Bankasının hesabına aktarılan dövizler, Merkez Bankasınca işlem kuru üzerinden satın alınacak.

– İşlem Kuru; Merkez Bankası tarafından saat 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00 ve 15:00’de ilan edilen ve İBKB veya DAB’a bağlanan ihracat bedeli dövizin Türk Lirası’na çevrildiği saat itibarıyla en son açıklanmış olan döviz alış kurudur.

– TC MB tarafından günün ilk kuru 10:00’da ilan edildiği ve bankalarca saat 17:00’da TCMB’ye bildirimde bulunulması gerektiği için, İBKB düzenleme işlemleri saat 10:15 ile 16:45 arasında yapılabilecektir.

– Düzenleme USD, EUR, GBP döviz cinslerinden ihracat bedellerini kapsamaktadır. Diğer döviz cinslerinden ihracat bedelleri için İBKB düzenlenmesinde mevcut uygulama devam edecektir.

– Bankaca alışı yapılan döviz aynı gün TCMB’ye devredildiğinden, düzenlenen bir İBKB sadece aynı gün saat 16:45’e kadar iptal edilebilecektir. Peşin bedellere ilişkin İBKB’lerin iptali ise mümkün olmayacaktır.

– Bu düzenleme sadece Mal ihracatı için (gümrük beyannamesi düzenlenen ihracat işlemleri için) USD, EUR ve GBP cinsinden İBKB düzenlenmesi talep edilen ihracat bedellerini kapsamaktadır. Hizmet ihracı, transit ticaret, istisna tutulmuş mikro ihracat gibi işlemlerin bedellerini kapsamamaktadır. Söz konusu zorunluluk sadece İBKB’ye bağlanması talep edilen tutarlar için geçerlidir. Öte yandan, ihracatçıların fiili ihracattan sonra 180 gün içerisinde ihracat bedelini yurda getirerek İBKB’ye bağlatması zorunluluğu unutulmamalıdır.

– Bu uygulamayla birlikte Bankaya satılan dövizler karşılığında alınan Türk Lirası ile yeniden döviz alınması mümkündür. Ancak, bankaya satılan dövizler bankada kalmayıp Merkez Bankası’na aktarılacağı için, döviz bulmak sorun olabileceği gibi, bankanın döviz satış kuru daha farklı olabilecektir.

– İhracat bedellerinin beyan edilen Türk parası veya döviz üzerinden yurda getirilmesi esas olup, bedelin beyan edilenden farklı bir döviz üzerinden getirilmesi de mümkündür.

———————————

Hatırlatma:

Sirkülerimiz bilgilendirme amaçlı olup belirli bir konu hakkında genel çerçevede bilgi vermek amacını taşıdığından içerikten kaynaklanan veya içeriğe ilişkin ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.

Bu sirkümüzde yer verilen bilgiler yazının tarihi itibarıyla geçerli olup, yazı tarihinden sonra gerçekleşebilecek yasal değişiklikler, gelişecek uygulamalar ve yargı kararları ileride farklı düzenlemeleri ve değerlendirmeleri gerektirebilmektedir.

Bu nedenle konular ile ilgili karar vermeden önce profesyonel bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiye olunur.