Sirkü – 1794 Enflasyonlu dönemlerde Kar payı avans dağıtımının avantajı

Kâr payı avansı, şirketlerin yılsonu kârı netleşmeden, yıl içinde ortaklarına dağıttığı kâr payıdır. Bu dağıtım, kesinleşmiş mali sonuçlara dayanmadığı için “avans” olarak adlandırılmaktadır.

Kâr payı avans dağıtımı enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde avantajlı.

Örneğin,

2023 dönem kârı yılın son günü (31.12.2023) itibariyle belli olacak. Yıl kapanıp 2024 yılına geçildiğinde, 2023 dönem kârının dağıtımı için karar alındığını ve ortaklara kâr payı ödemesi yapılacağını varsaysak. Ortak bu kar payı gelirini 2025 yılı Mart ayında beyan edecek ve vergisini 2025 Mart ve Temmuz aylarında iki eşit taksitle ödeyecek. Bu durumda 2023’te alınan paranın vergisini 2025 Mart ve Temmuz aylarında iki eşit taksitle ödenmiş oluyor. Böyle bir durumda sadece dağıtım sırasında %10 vergi ödeniyor ve bu vergide 2025 yılında beyan edilecek gelirden mahsup ediliyor.

Kâr payı avansı verilmesi için geçici vergi beyannamesi verilmesine gerek yok. Geçici vergi dönemlerinin tamamlanmış ve kârın tespit edilmiş olması yeterli. Dolayısıyla 30 Eylül itibariyle kâr miktarı belli olunca,  Ekim ayında karar alınması ve kâr payı avansı dağıtılması mümkün.

Gelelim kar payı avansının mevzuat yönüne,

Bilindiği üzere Pandemi sürecinde, kâr dağıtımına bazı kısıtlar getirilmiş, bu kısıtlamalar 2021 yılı itibariyle sona ermiştir.

Şirketlerin kâr payı avansı dağıtımında uyacakları usul ve esasları belirleyen tebliğ Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca 09.08.2012 tarih ve 28379 sayılı resmi gazetede yayımlandı.

Söz konusu tebliğ gereği,

SPK ya tabi olmayan anonim, limited ve komandit şirketler kar payı avansı dağıtabilmektedirler.

kar payı; Net dönem kârı veya serbest yedek akçeler üzerinden ortaklara ve kâra katılan diğer kimselere genel kurulca dağıtılmasına karar verilen tutarı,

Kâr payı avansı: Kâr payından mahsup edilmek üzere ara dönem finansal tablolara göre oluşan kârlar üzerinden hesaplanan tutarı,

ifade etmektedir.

Bir şirketin kâr payı avansı dağıtabilmesi için, şirket genel kurulunca kâr payı avansı dağıtılmasına ilişkin karar alınması ve kâr payı avansı dağıtılacak hesap döneminde hazırlanan üç, altı veya dokuz aylık ara dönem finansal tablolara göre kâr edilmiş olması gereklidir.

Kar payı avansı dağıtımında bazı sınırlar söz konusu bunlar,

– İlgili hesap dönemi sonunda, yıl içinde dağıtılan kâr payı avansını karşılayacak tutarda net dönem kârı oluşmaması durumunda fazla ödenmiş olan kâr payı avanslarının yönetim organının ihtarı üzerine ortaklar tarafından şirkete iade edilir.

– İlgili hesap dönemi sonunda zarar oluşması durumunda;

Varsa bir önceki yıla ait bilançoda yer alan genel kanuni yedek akçeler ile serbest yedek akçeler öncelikle oluşan zararın mahsubunda kullanılır.

Mahsup sonrasında bakiye serbest yedek akçe tutarı dağıtılan kâr payı avanslarından indirilir, avans tutarının bakiye serbest yedek akçe tutarını aşması halinde ise aşan kısmı ortaklar tarafından şirkete iade edilir.

– İlgili hesap dönemi öncesinde ödenen kâr payı avanslarının, ilgili olduğu yılın net dönem kârından mahsup edilmesi şarttır. Bu işlem yapılmadan, şirket genel kurulunca kâr payı dağıtılmasına ve kâr payı avansı ödenmesine karar verilemez.

– Varsa geçmiş yıllar zararlarının tamamının, vergi, fon ve mali karşılıkların, kanunlara ve sözleşmeye göre ayrılması gereken yedek akçelerin, varsa imtiyazlı pay sahipleri, intifa senedi sahipleri ve kâra katılan diğer kimseler için ayrılacak tutarların, oluşan ara dönem kârından indirilmesi suretiyle hesaplanır. Ödenecek kâr payı avansı, bu şekilde hesaplanan tutarın yarısını geçemez.

– Aynı hesap dönemi içinde izleyen ara dönemlerde de kâr oluşması halinde dağıtılacak kâr payı avansı önceki ara dönem veya dönemlerde ödenmiş olan kâr payı avansı tutarları da indirilerek hesaplanır. Ödenecek kâr payı avansı, bu şekilde hesaplanan tutarın yarısını geçemez.

– Kâr payı avansı, kârdan imtiyazlı paylara imtiyaz dikkate alınmadan ödenir. İntifa senedi sahiplerine, ortak olmayan yönetim organı üyelerine ve ortaklar dışında kâra katılan diğer kimselere kâr payı avansı ödenemez.

– Ortakların sermaye taahhüt borçları dışında şirkete borçlu olmaları halinde söz konusu borç ortağa ödenecek kâr payı avansından mahsup edilir.

– Bir hesap döneminde kâr payı avansı dağıtan ve ardından sermaye artırımı gerçekleştiren şirket, aynı hesap döneminde tekrar kâr payı avansı dağıtmak istediğinde;

Sermaye artırımı sonrasında yapılacak kâr payı avansı ödemesinde, yeni ortaklara öncelik verilir.

Söz konusu öncelik, eski ve yeni ortakların dönem içerisinde her pay için aldıkları toplam kâr payı avans tutarları eşitleninceye kadar devam eder.

Eski ve yeni ortakların hesap dönemi içerisinde her pay için aldıkları toplam kâr payı avans tutarları eşitlendikten sonra, kalan kâr payı avansı tutarı veya bir sonraki ara hesap döneminde ödenecek kâr payı avansı tutarı mevcut ortaklara payları nispetinde ödenir.

————————————–

Hatırlatma:

Sirkülerimiz bilgilendirme amaçlı olup belirli bir konu hakkında genel çerçevede bilgi vermek amacını taşıdığından içerikten kaynaklanan veya içeriğe ilişkin ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.

Bu sirkümüzde yer verilen bilgiler yazının tarihi itibarıyla geçerli olup, yazı tarihinden sonra gerçekleşebilecek yasal değişiklikler, gelişecek uygulamalar ve yargı kararları ileride farklı düzenlemeleri ve değerlendirmeleri gerektirebilmektedir.

Bu nedenle konular ile ilgili karar vermeden önce profesyonel bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiye olunur.