Sİrkü 1817 – Şirketlerin yenilenebilir enerji kaynaklarından kendi tüketeceği elektriği üretmeleri

Günümüzde sınai faaliyetinde bulunan bazı firmalar üretim için kendi ihtiyaçları olan elektriği yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak kendileri üretmektedirler.

Yenilenebilir kaynaklar, doğal kaynaklar veya tepkimelerden faydalanma temeline dayanan kaynaklardır. Bunları güneş, rüzgar, dalga ve gelgit enerjisi, biyokütle, jeotermal enerji olarak sayabiliriz.

Ülkemizdeki enerji üretimine ilişkin yasal mevzuata göre elektrik üretimi lisanslı ve lisansız olmak üzere iki şekilde yapılmaktadır.

6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu gereği piyasada faaliyet göstererek kurulu gücü 5 MW’tan büyük olan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim santralleri kurarak elektrik üretimine lisanslı elektrik üretimi denilmektedir.

Lisanssız elektrik üretimini yenilenebilir enerji kaynakları ile küçük ölçekli tesisler şeklinde lisans alma ve şirket kurmaya ihtiyaç duymadan 1.000 KW’a kadar elektrik üretmek ve kendi ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra fazlasını dağıtım şebekesine satma esasına dayalı üretim şekli olarak tanımlayabiliriz.

Elektrik abonesi olan herkes (her gerçek veya tüzel kişi) lisanssız elektrik üretim tesisi kurabileceği ve resmi prosedürü daha az olduğu için firmalar genellikle üretim faaliyetlerinde kullanmak üzere lisanssız elektrik üretimini tercih etmektedirler.

09/05/2019 Tarih ve 1044 sayılı Cumhurbaşkanı kararnamesi gereği Üretim ve tüketimi aynı ölçüm noktasında olmak üzere mesken, sanayi, ticarethane ve aydınlatma aboneleri tarafından bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü geçilmeyecek şekilde dağıtım tesisi niteliğinde tesis teçhiz edilmeden yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisanssız elektrik üretim tesisleri kurulabilmektedir.

Lisanssız güneş enerjisi santrali yatırımı (GES), arazi yani zemine monte güneş enerjisi santrali veya çatı uygulaması yani çatı üzeri güneş enerjisi santrali olarak 2 şekilde yapılabilmektedir.

Lisanssız elektrik üretiminde öncelik, tüketilen enerjinin üretilmesi olduğundan, ortada üretilen elektrik kadar da tüketim olması zorunludur. İmalatçı firmalar imalat için tüketecekleri enerji için genellikle yenilebilir enerji üretiminde GES leri (Güneş enerji santralleri) tercih etmektedirler.

Kamu kurum ve kuruluşları hariç güneş enerjisine dayalı üretim tesisleri ancak çatı ve cephe uygulaması olarak gerçekleştirilebilir. Yasal mevzuata göre lisanssız GES’lerde üretim fazlası elektriğin satışı yasaklamıştır.

GES lerin yatırım maliyetlerini güneş panelleri ve ekipman maliyeti, saha ve inşaat işleri maliyeti, finansman giderleri, şebekeye bağlanma sürecinde devreye alma işlemleri, ve beklenmeyen giderler olarak sıralayabiliriz.

Bu giderlerin cinsine göre TMS gereği,

Enerji modeli, güneş panelleri, çelik konstrüksiyon, invertör, panel sehpası, solar kablo ve bağlantı soketi adları verilen bileşenlerin 253 Tesis makine ve cihazlar, inşaat işlerine yapılan harcamaları 258 yapılmakta olan yatırımlar, Kullanılan kredi ve faizlerini 780 finansman giderleri, hesabında izlenmelidir.

Tesislerin aktifleştirilirken borçlanma maliyetlerinin muhasebeleştirilmesinde temel ve alternatif olmak üzere iki yol bulunmaktadır. Temel yöntemde, maliyetler, ait oldukları döneme ilişkin mali tablolarda gösterilir ve borçlanma niteliği ve yolu dikkate alınmaksızın giderleştirilir. Alternatif yönteme göre ise, özellikli varlık edinimi, inşası veya üretilmesi ile yakından ilgisi bulunan maliyetler, söz konusu varlığın maliyetine eklenir. Eğer maliyet ölçümü sağlıklı bir şekilde yapılabiliyorsa ve işletmeye gelecekte de yarar sağlayacağı öngörülmekteyse, ilgili varlığın maliyetine eklenmektedir. Bunların haricindeki borçlanma maliyetleri ait oldukları dönemde giderleştirilir..

Sistem devreye alındığında üretilecek elektrik enerjisinin yine firmanın asıl üretim işinde kullanılması durumunda müşteriye satılan bir mal veya yapılan bir iş söz konusu olmadığından enerji için firmanın kendi adına fatura düzenlemesine gerek yoktur.

Yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik çeşitli vergiler aracılığıyla sağlanan muafiyet, istisna ve indirimler mevcuttur.

Bunları,

• Katma değer vergisi iadesi veya istisnası KDV13/j

Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin su, kanalizasyon, arıtma, doğalgaz, elektrik, haberleşme, yenilenebilir ve diğer enerji tesisleri ile yol yapımına ve küçük sanayi sitelerindeki işyerlerinin inşasına ilişkin, bunlara veya bunlar tarafından oluşturulan iktisadi işletmelere yapılan mal teslimleri ile hizmet ifaları kdv den istisnadır.

• Vergi indirimi KVK 32/A

Ekonomi Bakanlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulur.

• Gümrük vergisi muafiyeti, Genel sağlık sigortası işveren ve/veya işçi primi desteği, Gelir vergisi stopaj desteği, faiz desteği,

5/6/2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yatırımlarda Devlet Yardımları hakkında karar ile ilgili Yatırımlarda Devlet Yardımları hakkında kararın uygulanmasına ilişkin tebliğ 2012/1

Olarak sıralayabiliriz.

Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ 2012/1 de değişiklik yapan 2023/1 sayılı tebliğ ile, Genel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen elektrik enerjisi üretimine yönelik yatırımların ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen güneş ve rüzgar enerjisinden elektrik enerjisi üretimine yönelik yatırımların tamamlama vizesinde YMM raporu da yeterlidir.

Anılan tebliğe göre, firmanın teşvik belgesine konu yatırıma ilişkin ilgili kurum tarafından düzenlenen geçici kabul belgesinin tasdikli sureti ile asgari sabit yatırım tutarının ve bölgesel yatırım teşvik belgelerinin bölgesel destek sınıfı niteliğinin sağlandığına ilişkin tebliğ eki EK-11’de yer alan, “Elektrik Enerjisi Üretimi Yatırımlarında Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamı Harcamaların Tespitine İlişkin Yeminli Mali Müşavir Raporu”nun Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına ibraz etmesi halinde tamamlama vizesi yapılmış sayılacaktır.

—————————-

Hatırlatma:

Sirkülerimiz bilgilendirme amaçlı olup belirli bir konu hakkında genel çerçevede bilgi vermek amacını taşıdığından içerikten kaynaklanan veya içeriğe ilişkin ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.

Bu sirkümüzde yer verilen bilgiler yazının tarihi itibarıyla geçerli olup, yazı tarihinden sonra gerçekleşebilecek yasal değişiklikler, gelişecek uygulamalar ve yargı kararları ileride farklı düzenlemeleri ve değerlendirmeleri gerektirebilmektedir.

Bu nedenle konular ile ilgili karar vermeden önce profesyonel bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiye olunur.