Hizmet İhracı (11/1-A)

1. Genel Açıklama

KDV Kanununun birinci maddesi ile Türkiye’de yapılan ticari, sınaî, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesindeki teslim ve hizmetler ile her türlü mal ve hizmet ithali KDV’nin konusuna alınmıştır.

Hizmetin tanımı Kanunun 4. maddesinde “teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler” şeklinde tanımlanmış ve bu işlemlerin, bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği belirtilmiştir.

Anlaşılacağı üzere maddede hizmet dolaylı bir şekilde tanımlanmış ve hizmet sayılan bazı işlemler belirtilmek suretiyle maddede sayılan ve bunlara benzeyen işlemlerin de hizmet sayılacağı hükme bağlanmıştır. Bu nedenle hizmet belli bir tanım ve bilinen bazı işlemlerle sınırlandırılmayacak, ilerde değişik bir şekilde ortaya çıkacak bazı işlemler de genel tanım ve verilen örneklere göre hizmet olarak değerlendirilecektir.

Verilen örneklerde genellikle mesleki faaliyetlere yer verilmiştir. Bunlar mümessillik, müşavirlik, mühendislik, gözetmenlik gibi hizmetlerin hizmet ihracına konu olabileceği belirtilmiştir.

Burada hizmetin Türkiye’de yapılıp yapılmadığı önem kazanmaktadır.

Türkiye’ye yapılan hizmet vergilenirken diğer taraftan Kanunun 11/1-a maddesi ile “a-İhracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler, yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler, serbest bölgelerdeki müşteriler için yapılan fason hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye’de verilen roaming hizmetleri” KDV’den istisna edilmiştir.

Hizmet istisnası uygulamasına esas olarak ta 26 seri KDV genel tebliği ile 4 ana unsurun birlikte gerçekleşmesi şartı getirilmiştir. Bu 4 ana şartın birlikte gerçekleşmesi esastır. Bu unsurlardan herhangi birinin mevcut olmaması halinde istisna uygulanmayacaktır. Bu unsurlar;

1- Hizmet Türkiye’de yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır:

2- Fatura veya benzeri nitelikteki belge yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmelidir:

3- Hizmet bedeli döviz olarak Türkiye ye getirilmelidir.

4- Hizmetten yurt dışında yararlanılmalıdır.

Öte yandan serbest bölgelere yapılan fason hizmetlerde ise;

a)     Fason hizmet serbest bölgelerde faaliyet gösteren müşteriler için yapılmış olmalıdır.

b)    Fason hizmetten serbest bölgelerde faydalanılmalıdır

2.Yurt Dışına Yapılan Hizmetler Dolayısıyla KDV İstisnası:

KDV Kanununun birinci maddesine göre hizmetin vergilenmesi için Türkiye’ de yapılması ve Türkiye da değerlendirilmesi gereklidir. Hizmet Türkiye’de yapılmakla birlikte yurt dışındaki müşteriler için yapılırsa Kanunun 11/1-a maddine göre KDV’den istisnadır.

KDV Kanununun 12 inci maddesinde ve 26 seri nolu KDV genel tebliğinde bir hizmetin ihracat istisnası kapsamında değerlendirilmesi için hangi şartlara tabi olması gerektiği belirtilmiştir.

En geniş anlatımıyla 26 seri nolu KDV genel tebliğinde KDV hizmet istisnasından faydalanılabilmesi için 4 ana unsur belirlenmiş olup bu unsurların hepsinin birlikte gerçekleşmesi haline istisna uygulanabilecektir. 4 unsurdan herhangi birinin gerçekleşmemesi halinde istisna uygulanması mümkün değildir.

Hizmetin ihracat istisnasına konu olabilmesi için;

       *   Hizmet yurt dışındaki müşteri için yapılmış olmalıdır.

Yurt dışındaki müşteriden kasıt, hizmet sunulan kişinin ikametgâhı, işyeri, kanuni ve iş merkezinin yurt dışında bulunması veya yurt içinde bulunan bir firmanın, yurt dışında kendi adına müstakil olarak faaliyet gösteren şube, acente, temsilci ve bürosunun olması gerekmektedir

       * Fatura ve benzeri belge yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmelidir.

Yapılan hizmet ile ilgili olarak düzenlenecek fatura veya benzeri belgenin, yukarıda özellikleri açıklanan yurt dışındaki bir müşteri adına olması zorunludur

      *   Hizmet bedeli döviz olarak Türkiye ye getirilmelidir

Yurt dışındaki müşteri için yapılan hizmete ait bedelin, Türkiye’ye döviz olarak getirilmesi zorunludur. İstisnadan yararlanacak olanın döviz alım bordrosu veya dövizin Türkiye’ye getirildiğini tevsik eden, kambiyo mevzuatına göre geçerli diğer bir belge ile bunu tevsik etmesi gerekmektedir

      *   Hizmetten yurt dışında yararlanılmalıdır.

İstisnanın uygulanabilmesi için, hizmetten, yurt dışında yararlanılmış olması gerekir. Diğer bir anlatımla, yurt dışındaki müşteri için verilen hizmetin bu müşterilerin, Türkiye’deki faaliyetleri ile ilgisinin olmaması ve yapılan işin hizmetin tanımına uygun olması gerekmektedir.

Ayrıca madde metninde, karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye de verilen roaming hizmetleri de istisna edilmiştir.

Roaming kelime anlamı itibariyle dolaşım- gezinti anlamına gelmektedir. Ancak bu istisnadan iki ülke arasında karşılıklı uluslararası anlaşma olması koşulu ile GSM operatörleri yararlanabilmektedir. Türk GSM veya Telekom firmalarının yurt dışındaki telefon operatörlerinin aboneleri tarafından Türkiye ye telefon açılması halinde, bu çağrının Türkiye deki aranan telefon sahibine iletilmesi hizmeti ihracat istisnası kapsamındadır.

Hizmet ihracı ile ilgili olarak güncel olarak uygulanan 26-30-84-86-87 seri No.lu KDV genel Tebliğleri vardır.

3.İstisnanın Beyan Edileceği Dönem

KDV 113 sayılı genel tebliği gereği; KDV Kanununun 11/1-a maddesi ile ihracat teslimlerinden ayrı olarak yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler de KDV’den istisna edilmiş, aynı Kanunun 12/2 maddesi uyarınca, bir hizmetin hizmet ihracı kapsamında değerlendirilebilmesi için;

-Hizmetin yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olması,

-Hizmetten yurt dışında faydalanılması,

şartlarının yerine getirilmiş olması gerekmektedir.

Öte yandan hizmet ihracı konusunda 26 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (K) ve 30 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (A) bölümündeki açıklamalarda, hizmet ihracı istisnası uygulamasında;

-Hizmetin Türkiye’de yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olması,

-Fatura ve benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi,

-Hizmet bedelinin döviz olarak Türkiye’ye getirilmesi,

-Hizmetten yurt dışında yararlanılması,

şartlarının aranacağı belirtilmiştir.

KDV Kanununun yukarıda belirtilen hükümleri ile konu hakkındaki açıklamaların yer aldığı 113 nolu KDV Genel Tebliği uyarınca, yurt dışındaki müşteriler için ifa edilen hizmetlerin, hizmetin ifa edildiği dönemde, bedelin döviz olarak Türkiye’ye gelmesi beklenilmeden ihracat istisnası kapsamında beyan edilecektir.

Ancak, bu şekilde beyan edilen işlemlerle ilgili yüklenilen ve indirim konusu yapılamayan vergilerin KDV Kanununun 32 inci maddesi kapsamında iadesi hizmet bedeli döviz olarak Türkiye’ye gelmeden yerine getirilmeyecektir.

4.  Döviz Alım Belgesi Neden Önemlidir

Hizmet mal gibi alım satıma konu edilemez, mal gibi teslime konu edilemez bu nedenle teslim hükümlerine tabi tutulması da mümkün değildir. Hal böyle olunca dövizin yurt dışından gelmesi bir hizmetin yurt dışı için yapıldığının tevsiki için en önemli unsurdur.

Döviz alım belgesine bağlanmayan bir hizmetin yurt dışındaki müşteri için yapıldığı ve hizmetten yurt dışında faydalanıldığının ispat ve tevsiki çok zordur bu itibarla hizmet istisnasının 4 unsurundan en önemlisi döviz alım belgesidir. Başka bir deyişle hizmet bedeli dövizin Türkiye ye getirildiğinin belgelenmesidir.

Bu nedenledir ki istisnanın oluşumu ve beyanı da dövizin yurda geldiği dönemde yani en önemli unsurun oluştuğu dönemde yapılmaktadır.

5. Türkiye’de Yerleşik Bir Firmanın Malın Sağlanması, Kalite Kontrolü, Malın İhraç Limanına Kadar Taşınması Ve Gemilere Yükletilmesi

Türkiye de yerleşik bir firmanın ithalata konu malın sağlanması, kalite kontrolü, malın ihraç limanına kadar taşınması ve gemilere yükletilmesi şeklindeki aracılık ve gözetim hizmetleri karşılığında yaptığı harcamaları ve komisyon ücretini yurt dışındaki ihracatçı firmaya fatura ederek karşılığını döviz olarak Türkiye’ye getirmesi durumunda, ihraç edilen mal yurt dışında tüketildiğinden firmanın yaptığı bu hizmet karşılığında aldığı komisyon, ihracat istisnası kapsamında değerlendirileceği 30 seri nolu KDV genel tebliğ hükümleri değerlendirilerek birden fazla mükellefe gelir idaresince özelge verilmiş olup konu uygulamada yer bulmuştur. Son örneklerden birisi ise Bursa Vergi Dairesi Başkanlığınca verilmiş olan 09/06/2006 tarih ve 1126 sayılı özelgedir.

Öte yandan 30 seri nolu KDV Genel tebliği göre yurt dışında tüketilecek mallara Türkiye de verilen aracılık ve gözetim hizmetleri de hizmet ihracı istisnası kapsamında değerlendirilmektedir.

6. Serbest Bölgelere Hizmet İhracı

Serbest Bölgeler ülkenin siyasi sınırları içersinde olmakla birlikte gümrük hattı dışında kaldıklarından bölge içinde yapılan mal teslimleri ile hizmet ifaları KDV ye tabi değildir. Katma Değer Vergisi Kanununun 17 inci maddesinin 4-ı fıkrasına göre Serbest Bölgelerde verilen hizmetler katma değer vergisinden müstesnadır.

Buna göre, Serbest Bölge Müdürlüğünden alınan Giriş İzin Belgesi ne dayanılarak serbest bölgede faaliyette bulunan firmalara serbest bölge içersinde verilen danışmanlık, müşavirlik, avukatlık v.b hizmetleri için KDV söz konusu değildir. Verilen hizmetlerden dolayı yüklenilen KDV nin ise indirim konusu yapılması mümkün olmayıp, Katma Değer Vergisi Kanunun 30/a maddesi gereğince olayın özelliğine göre gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Diğer yandan 04/06/2008 tarih ve 5766 sayılı yasa ile KDV Kanunun 11 inci maddesinin bire “a” bendinde yapılan değişiklikle serbest bölgelere yapılan fason hizmetlerde hizmet istisnası kapsamına alınmıştır. Bu kapsamda istisna uygulanabilmesi için yine aynı maddenin üçüncü bendi gereğince;

a)     Fason hizmet serbest bölgelerde faaliyet gösteren müşteriler için yapılmış olmalıdır.

      b)   Fason hizmetten serbest bölgelerde faydalanılmalıdır

Bu istisna uygulamasında fason hizmet, bir malın mülkiyet ve tasarruf hakkının devralınmaksızın ücreti karşılığı belirli işlemlere tabi tutularak/işlemlerden geçirilerek tasarruf veya mülkiyet hakkı sahibine iade edilmesini ifade edecektir.

Buna göre, serbest bölgeden gönderilen ana madde ve malzemelerin, yurt içinde bulunan işletmelerde çeşitli işlemlere tabi tutulduktan sonra yeniden serbest bölgeye gönderilmesi suretiyle verilen fason hizmetler istisna kapsamında değerlendirilecektir.

Bu istisna uygulaması kapsamındaki işlemlerden kaynaklanan iade talepleri, hizmet ihracatından kaynaklanan iade taleplerinin yerine getirilmesine ilişkin esaslar çerçevesinde sonuçlandırılacaktır.

İade talebi bir dilekçe ile yapılacak ve dilekçeye;

             – Fason hizmete ait faturaların fotokopisi ve faturalara ilişkin bilgileri ihtiva eden firma yetkililerince onaylı liste,

             – Fason hizmetin gerçekleştirildiği döneme ait indirilecek KDV listesi,

             – İstisna kapsamındaki fason hizmet nedeniyle yüklenilen vergi miktarına ilişkin hesaplamaları gösterir tablo,

             – Fason hizmete konu malın serbest bölgeden yurtiçine, yurtiçinden serbest bölgeye gönderilmesine ilişkin gümrük beyannamesi veya gümrük beyannamesi yerine geçen belge (aslı veya noter, gümrük idaresi, ilgili vergi dairesi müdürü ya da yeminli mali müşavirce onaylı örneği),

             Eklenecektir.

7. İhracat Komisyonları

Yurt dışı firmalarının Türkiye den ithal edecekleri mal ve hizmetlerin alımına aracılık eden yerli firmaların bu işler için yurt dışı firmasından aldıkları ihracat komisyonları ihraç edilen mal ve hizmetlerden yurt dışında faydalanılacağı, fatura yurt dışı firması adına kesileceği ve bedeli döviz olarak geleceği için hizmet istisnası kapsamındadır. Görüleceği üzere ihracat istisnası için gerekli olan 4 koşulu birden taşımaktadır.

8. Finansal Kiralama İşlemleri

Finansal Kiralama (Leasing), kiracı tarafından seçilen bir yatırım malının mülkiyeti finansal kiralama şirketinde kalarak, belirlenen kiralar karşılığında kullanım hakkının kiracıya verilmesini sağlayan bir finansman yöntemidir.

Türkiye’deki finansal kiralama şirketlerinin yurt dışına Finansal Kiralama Kanunu çerçevesinde mal teslimi veya kiralama işlemleri Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11/1-a ve 12/2 maddeleri hükmü uyarınca ” ihracat istisnası ” kapsamında değerlendirilmektedir. Bu kabil leasing işleminde, mal, Türkiye sınırları dışına çıktığında “nihai teslim” işleminin ihracat istisnasından yararlanması mümkündür. Diğer yandan, bu leasing işlemi ile yurt dışına kiraya verilen mallardan yurt dışında yararlanıldığından, kiralama hizmeti karşılığında alınan kira bedellerinin de hizmet ihracatı istisnası kapsamına girmesi sözkonusu olup, bunun için hizmet ihracatı için aranan koşulların yerine getirilmesi zorunludur.

Bu itibarla, bu leasing işlemi nedeniyle yüklenilen ve indirim konusu yapılamayan KDV, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32. maddesi çerçevesinde iade edilecektir.

Öte yandan Ülkemizden yurt dışına kiralama işlemlerine yönelik, dış ticaret Mevzuatı’nda gerekli düzenlemelerin tamamlanıp yürürlüğe konulmasına rağmen, öz kaynak ve sermaye yetersizlikleri yanısıra yurt içi kiralama talebinin yeterli ve de doyurucu oluşu sonucu yurt içinden yurt dışına kiralama, halihazırda ülkemiz finansal kiralama şirketlerine cazip gelmemektedir.

9. Tamir İçin Geçici İthal Yolu İle Getirilen Araçlar

KDV kanunun 11 inci maddesi ile 26 ve 30 seri nolu KDV genel tebliğleri gereğince Yurt dışından geçici ithal rejimi çerçevesinde tamir, bakım, onarım gibi nedenlerle yurda getirilen araçların tamir, bakım ve onarımından sonra yurt içinde teslim edilmeksizin, yurt dışına gönderilmesi halinde hizmet ihracı için aranan 4 unsuru da bir arada taşıdığı için istisna kapsamındadır.

Geçici ithal rejimi; Yabancı memleket eşyasının; ham, yarı mamul veya mamul halde dışarıdan getirilerek memleket içinde başkaca maddeler katılmış olsun olmasın tamamlayıcı veya değerlendirici ya da değiştirici az veya çok işçilik gördükten sonra tekrar yurt dışına çıkarılması” işlemini ifade etmektedir. Bu tür eşyaların 2 yıl içerisinde yurt dışına çıkarılması gerekmektedir.

Geçici kabul rejiminden yararlanmak amacıyla eşya ithal etmek isteyenler, bunları Gümrük Kanunu’nun 54 ve 120. ve Yönetmeliğin 230-233. maddelerinde gösterilen esaslar dahilinde 3 nüsha geçici kabul beyannamesi ile 4 numaralı Tebliğ ekinde yer alan yetkili Gümrük Müdürlüklerinden birine beyan etmekle yükümlüdürler.

10. Geçici ithal rejimi kapsamında yurda getirilen ham veya yarı mamul malların yurt içinden temin edilen mallarla mamul hale getirilerek tekrar ihracı

Geçici ithal rejimi; Yabancı memleket eşyasının; ham, yarı mamul veya mamul halde dışarıdan getirilerek memleket içinde başkaca maddeler katılmış olsun olmasın tamamlayıcı veya değerlendirici ya da değiştirici az veya çok işçilik gördükten sonra tekrar yurt dışına çıkarılması” işlemini ifade etmektedir. Bu tür eşyaların 2 yıl içerisinde yurt dışına çıkarılması gerekmektedir.

Geçici kabul rejiminden yararlanmak amacıyla eşya ithal etmek isteyenler, bunları Gümrük Kanunu’nun 54 ve 120. ve Yönetmeliğin 230-233. maddelerinde gösterilen esaslar dahilinde 3 nüsha geçici kabul beyannamesi ile 4 numaralı Tebliğ ekinde yer alan yetkili Gümrük Müdürlüklerinden birine beyan etmekle yükümlüdürler.

Uygulamada sık görülen konulardan biri olan bu durumlarda genellikle yurt dışından yarı mamul halde gelen mallar Türkiye den temin edilen mallarla yeni ameliyelere tabi tutulmakta ve bu arada da belirli bir işçilikte oluşmasına rağmen bu işçilik nedeniyle bu işlem için hizmet ihracıdır demek mümkün değildir. Olayın Mal ihracı kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.

Örneğin; araçlarda araç kaporta halinde gelmekte Türkiye de motor veya cam veya kasası yapılarak tekrar yurt dışına çıkarılmaktadır. Burada araçlara ait camlar ve kaporta için gerekli metal aksamlar yurt içinden temin edilmekte birde işçilik ilave edilerek aracın ameliyesi tamamlanıp tekrar geçici ithalatı yapılan yurt dışı firmasına veya başka firmalara ihraç edilmektedir. Burada hizmet ihracından bahsetmek mümkün değildir. Zira hizmete konu olan unsur sadece işçilik olup burada işçiliğe ilave olarak Türkiye den temin edilen mallar söz konusu olduğu gibi yarı mamulde Türkiye deki firma tarafından ithalata tabi tutularak işlemin tamamlanmasını müteakip ihracata konu edilmiştir. İhraç edilen malın geçici ithal edilen yurt dışındaki ithalatçı firma olmasının bir önemi yoktur. Burada mal ihracı söz konusudur dolayısıyla o kapsamda değerlendirilmelidir.

Ayrıca benzer bir konuda Maliye bakanlığınca verilen 04/10/1991 tarih ve 70646 sayılı özelgede “Firmanın yurt dışındaki alıcıya gönderdiği mal, kendi temin ettiği giderler ile üretilmişse, mal ihracına ilişkin hükümler uygulanacak. Firma, yabancı alıcının gönderdiği girdileri bedelsiz ithalat rejimi kapsamında yurda getirip fason imalat hizmeti çerçevesinde mamul hale getirdikten sonra yeniden ihraç ediyorsa, bu işlemlerde hizmet ihracı hükümleri geçerli olacaktır. Bu ki durumda da, bedelsiz ithalat yoluyla yurda getirilen girdilere ait bedellerin, hizmet faturası içinde yer almaması gerekmektedir.” Şeklindedir.

11. Türkiye den transit geçiş yapan Kara nakliye araçlarına verilen bakım onarım hizmeti

Maliye Bakanlığı 08/06/1994 tarih ve 40362 sayılı özelgesinde Uluslar arası transit nakliyat yapan ve ikametgahı, işyeri merkezi veya kanuni merkezi Türkiye de bulunmayan firmaların bu türde hizmetten Türkiye de faydalandığından bahisle bu hizmetlerin hizmet ihracı kapsamında değerlendirilemeyeceği yönünde görüş verilmiştir.

12 Türkiye de açılan davalarda Yabancı firma veya kişilere verilen avukatlık hizmeti

Yurt dışındaki kişi veya kurumların Türkiye deki adli ve idari davalarda Türkiye de davaların takip edilmesi ve sonuçlandırılması ile ilgili olarak verilen avukatlık hizmetlerinde hizmetten Türkiye de faydalanıldığı için hizmet ihracı istisnasından faydalanılması mümkün değildir.

Bu husus Maliye Bakanlığınca verilen 23/05/1995 tarih ve 32986 sayılı özelge ile, hizmetten Türkiye de yararlanıldığı gerekçesi ile hizmet ihracı için aranan 4 şarttan biri olan hizmetten yurt dışında faydalanma şartı oluşmadığından bu tür işlemlerde hizmet ihracı hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilmiştir.

13.  Yurt Dışına Fason İşçilik Yapılması

KDV kanunun 11 inci maddesi ile 26 ve 30 seri nolu KDV genel tebliğleri gereğince Geçici kabul yolu getirilen bir mala Türkiye’de fason işçilik hizmeti verilmesi ve tekrar yurt dışına sahibine gönderilmesinde de Fason işçilik yapan bir firmanın hizmet ihracı istisnasından yararlanabilmesi için, faturanın yurt dışındaki firma adına kesmesi, bedelini döviz olarak Türkiye ye getirmesi, fason olarak işlenen malların hiçbir şekilde yurt içinde satmaması şartıyla hizmet ihracı için aranan 4 unsuru da bir arada taşıyacağı için istisna kapsamındadır.

Maliye bakanlığınca verilen 04/10/1991 tarih ve 70646 sayılı özelgede, “Firmanın yurt dışındaki alıcıya gönderdiği mal, kendi temin ettiği giderler ile üretilmişse, mal ihracına ilişkin hükümler uygulanacak. Firma, yabancı alıcının gönderdiği girdileri bedelsiz ithalat rejimi kapsamında yurda getirip fason imalat hizmeti çerçevesinde mamul hale getirdikten sonra yeniden ihraç ediyorsa, bu işlemlerde hizmet ihracı hükümleri geçerli olacaktır. Bu ki durumda da, bedelsiz ithalat yoluyla yurda getirilen girdilere ait bedellerin, hizmet faturası içinde yer almaması gerekmektedir.” Şeklindedir.

14.  Model Kalıplarının Durumu

İhraç edilen ürünlerin üretimi için gerekli olan ve yurt dışındaki firma tarafından imal ettirilen, faturası yurt dışındaki müşteri adına düzenlenen ve bedeli yurt dışındaki firma tarafından ödenen model kalıpların, işi bittikten sonra yurt dışına gönderilmese dahi ihraç edilen mallar için verilen hizmetler kapsamında değerlendirilerek ihracat istisnasından faydalanması mümkündür ancak bedelin döviz olarak yurda getirildiğinin tevsik edilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Döviz bedelinin tamamı satışın gerçekleştiği dönemin beyanname verme süresi içinde yurda getirilmişse direk olarak satış bedeli istisna olarak beyan edilir yüklenilen vergi indirim yoluyla giderilemezse iadeye konu edilir. Döviz bedelinin tamamı bu sürede getirilemezse KDV hesap edilmiş gibi beyan edilir.(KDV bey. 26-27 satır) daha sonra Kambiyo mevzuatı hükümleri gereğince yasal sürelerde satış bedelinin tamamının yurda getirildiğinin tevsik edilirse geldiği dönem beyannamesinde önceden hesaplanan KDV indirilecek KDV olarak beyan edilir. Yüklenilen verginin de indirim yoluyla giderilememesi halinde iadesi mümkündür.

Konuyu bir örnekle açıklarsak daha da net anlaşılacaktır; 13 Haziran 2007 tarihinde yurt dışındaki müşteri için yapılan model kalıplarının işi bittiğinden kalıplar yurt dışındaki müşteri adına fatura edilmiştir. Bu Hizmete ait döviz bedelinin tamamı Haziran 2007 dönemi beyanname verme süresi olan 24 Temmuz 2007 tarihine kadar Türkiye ye getirilmişse Haziran 2007 dönemi beyannamesinde bu hizmete ait tutar istisna olarak beyan edilecek ve yüklenilen KDV ler iadeye konu edilebilecektir.

Öte yandan hizmet bedeli taksitler halinde tahsil edilmiş olup son taksit tutarına ait döviz bedeli 15 Ağustos 2007 tarihinde Türkiye ye getirilmişse,  Bu durumda, Hizmet bedeline ait dövizin tamamı hizmet faturasının tanzim edildiği tarih olan 13 Haziran 2007 tarihini kapsayan Haziran 2007 dönemi beyanname verme süresi olan 24 Temmuz 2007 tarihine kadar Türkiye ye getirilemediğinden 24 Temmuz 2007 tarihine kadar verilecek olan Haziran 2007 dönemi KDV beyannamesinde hizmet bedeline KDV hesap edilmiş gibi hesaplama yapılarak hesaplanan KDV olarak beyan edilecek, Dövizin tamamının Türkiye ye getirildiği tarih olan 15 Ağustos 2007 tarihini kapsayan Ağustos 2007 dönemi KDV beyannamesinde de Haziran döneminde hesaplanmış gibi beyan edilen hizmete ait KDV indirim konusu yapılarak beyan edilirken yüklenilen KDV ler de bu dönemde iadeye konu edilecektir.

15. Yurt Dışında Yerleşik Yabancı Bir Firmaya Yurt İçinde Verilen Seyahat Ve Tur Organizasyonu Hizmetlerinde İstisna Varmıdır?

Yurt dışında bulunan firmaya yurt içinde verilen hizmetlerden Türkiye’de yararlanıldığından bu hizmetler genel hükümlere göre KDV’ye tabi olacaktır. Yurtdışındaki firmaya kesilecek faturada seyahat ve tur organizasyon masrafları (otel, gezi, uçak bileti vs.) düşüldükten sonra kalan net komisyon bedeline isabet eden tutar yurt dışındaki firmaca yurt dışında yararlanmış sayılacağından katma değer vergisi uygulanmayacak ve hizmet ihracatı kapsamında işlem yapılacaktır

İç hat uçak biletlerinde gösterilen alan vergisinin, katma değer vergisi matrahına dahil edilmesi gerektiğinden KDV toplam bilet bedeli üzerinden iç yüzde yoluyla hesaplanacaktır

16. Yurt İçinde Faaliyet Gösteren Yerli Bir Firmaya Yurt Dışında Verilen Seyahat Ve Tur Organizasyonu Hizmetinde İstisna

Yurt içinde faaliyet gösteren yerli bir firmaya yurt dışında verilen seyahat ve tur organizasyonu hizmetinden dolayı kesilecek faturada KDV matrahının seyahat masrafları toplamı + şirketin hizmet bedeli şeklinde mi oluşacağı veya hizmet yurt dışında verildiği için seyahat masrafları toplam tutarının (otel, gezi, uçak bileti vs.) KDV’den muaf olduğu düşünülerek sadece hizmet bedeline mi KDV uygulanacağı daima tereddüt konusu olmuştur.

Yurt içinde faaliyet gösteren yerli firmaya yurt dışında verilen seyahat ve tur organizasyonu hizmet (otel, gezi, uçak bileti ve diğer hizmet) bedellerinin tamamı faturada gösterilecek, bunlara isabet eden ve belgelendirilen hizmet bedelleri ile yurt dışı uçak bilet bedelleri düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden KDV hesaplanacaktır..

17. Hizmetin Hizmet Yapana İadesi Olurumu

Mal satışlarında atılan bir mal fiili ve fiziki olarak iade edilebilir ama hizmetin fiili olarak veya fiziki olarak iadesi veya bunun herhangi bir şekilde belgelenmesi mümkün değildir.

Mal satışlarında herhangi bir şekilde malın iadesi iade faturası ile olmasına karşılık hizmette hizmetin iadesi iade faturası ile söz konusu olmaz her işlem kendi başına bir hizmet olarak değerlendirilmek zorundadır.

Kaynak : L.Çetin ÇALI

İhracat istisnası ve iadeler