Öğrencilere verilen Eğitim ve Öğretim bursları
193 sayılı GVK nun 28 inci maddesi hükmü gereği, Tahsil ve tatbikat giderleri karşılığı olarak;
1. Resmi ve özel müesseseler ve şahıslar hesabına yabancı memleketlerde tahsilde veya stajda bulunan öğrenci ve memurlara gider karşılığı olarak verilen paralar (özel müesseseler tarafından yapılan ödemeler, benzeri devlet öğrenci ve memurlarına verilen miktardan fazla olduğu takdirde, aradaki fark ücret olarak vergiye tabi tutulur.) (Asli görev veya memuriyet dolayısıyla alınan ücretler bu istisnaya dahil değildir);
2. Resmî ve özel müesseselere ve şahıslar hesabına Türkiye”de tahsilde bulunan öğrenciye iaşe, ibate ve tahsil gideri olarak ödenen paralar;
3. Öğrencilere tatbikat dolayısıyla öğretim müesseseleri veya tahsil masrafları deruhte edenler tarafından verilen paralar.
Gelir Vergisi”nden istisna edilmiştir:
Bu madde metninden hareketle gündemden hiç düşmeyen ve çeşitli tereddütlere yol açan konulardan biride öğrencilere verilecek olan eğitim, öğretim burslarının gider yazılıp yazılamayacağıdır.
Bilindiği üzere kurumlar vergisinde safi kurum kazancı Gelir Vergisi kanunun ticari kazanç hükümlerine göre belirlenmektedir. Başka bir ifade ile Ticari kazanç sahibi gerçek kişilerle Kurumlar vergisine tabi tüzel kişiler eğitim ve öğretim bursları açısından aynı belirlemelere tabidir.
Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinin 1 inci bendinde; ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin; safi ticari kazancın tespitinde gider olarak indirileceği, hükme bağlanmıştır.
Bu giderlerin başında da ücret giderleri yer almaktadır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61″inci maddesinde, “Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar online casino ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez…”
Hükmü yer almıştır.
Yukarıda zikredilen madde hükümleri ile Maliye Bakanlığının 23.5.2013 tarih ve 038588 sayılı özelgesi gereği
gider kaydı açısından bursların ne amaçla verildiği önemlidir.
Bilindiği üzere burslar genellikle işverenlerce ya işletmelerinde çalıştırdıkları personelin çocuklarına veya hısım-akraba, komşu çocuklarına ya da bunların dışındakilere verilmektedir.
Yasal mevzuat hükümleri ve ilgili özelgeler birilikte irdelenerek eğitim ve öğretim burslarının hangi şartlarda gider yazılabileceği aşağıda maddeler halinde belirtilmiştir.
1- Personelin çocuklarına verilen burslar;
İşverence işçiye verilen ücret niteliğinde olduğu için ücret gideri olarak kabul edilmekle beraber
a) Öğrencilerin Türkiye”de tahsilde bulunması veya şirket hesabına yurt dışında eğitim görmesi,
b) Bursun yeme ve yatma giderleri ile tahsil giderlerinin karşılanması amacına yönelik bulunması,
c) Ödemenin bizzat öğrencilere yapılması,
d) Bursu veren ile öğrenciler arasında işçi-işveren (hizmet) ilişkisi bulunmaması,
halinde ücretlinin gelir vergisinden istisna edilmesi gerekir.
Ancak burs bedeli ücret bordosuna yansıyacağından damga vergisi ve SGK kesintisine tabi tutulacağı unutulmamalıdır.
2- Hısım-akraba, komşu çocuklarına verilen burslar,
Bu tür burslar hiçbir şekilde gelir ve kurum kazancının tespitinde gider olarak değerlendirilmez.
Bu tür ödemeler GVK 89 ve KVK 10 uncu maddesi gereği bağış olarak değerlendirilebilir. Ancak, bağış olarak değerlendirilebilmesi içinde bursların direk olarak öğrenciye verilmemesi, Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara, makbuz karşılığında yapılması ve yıllık toplamının gelir ve kurum kazancının % 5 ini aşmaması gerekmektedir.
3- Personel, hısım-akraba, komşu çocukları dışındakilere verilen burslara
a) Bursu veren ile eğitim masrafları karşılanacak kişi arasında eğitimin bitimini takiben, hizmet yükümlülüğünü gerektiren noter tasdikli bir sözleşmenin düzenlenmesi,
b) Burs verilecek kişilerin, Türkiye’nin her tarafından eğitim gören öğrencilerin katılabileceği bir yarışma sınavı sonunda, sınavı kazanan kişilerden olması,
c) Bursun süresinin ve karşılanacak eğitim giderleri miktarının, işin önemi ve genişliği ile orantılı olması
Halinde gelir ve kurum kazancının tespitinde gider olarak hasılattan indirilebilecektir.
Bu şartları taşımayan eğitim öğretim burslarının gider olarak kabul edilmesi mümkün değildir.
4. Bu şartları taşımayan diğer burslar
Bu tür ödemeler GVK 89 ve KVK 10 uncu maddesi gereği bağış olarak değerlendirilebilir. Ancak, bağış olarak değerlendirilebilmesi içinde bursların direk olarak öğrenciye verilmemesi, Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara, makbuz karşılığında yapılması ve yıllık toplamının gelir ve kurum kazancının % 5 ini aşmaması gerekmektedir.