Nihai tüketiciye satılan malın geri iadesi
Nihai tüketiciler (Vergi mükellefi olmayanlar) zaman zaman satın aldıkları mal ve hizmetleri 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanuna göre çeşitli nedenlerle iade ederek ödediği mal veya hizmet bedelini geri almakta veya başka bir mal veya hizmet ile değiştirmektedirler.
Böyle bir durumda vergi mevzuatı açısından yapılması gerekenler muhtelif tebliğlerle açıklanmıştır.
Buna göre konuyu özetleyecek olursak;
KDV Genel uygulama tebliği hükümleri gereği, Tüketiciler tarafından malların iade edilip bedellerinin geri verilmesinin istendiği durumlarda, satıcı tarafından ödenen bedellerin katma değer vergisi dahil tutarları tüketiciye iade edilecektir.
Satıcılar işlemlerinin düzeltilmesi için iade edilen mal nedeniyle gider makbuzu düzenleyecekler ve tüketiciden iade edilen mala ait fatura ve benzeri belgeyi bu makbuz ekinde geri alacaklardır.
Gider makbuzunda iade edilen malın katma değer vergisi satış bedelinden ayrı gösterilecek ve bu miktar indirim konusu yapılmak suretiyle işlem düzeltilecektir.
İade edilen mala ait fatura veya benzeri belgenin fiili imkânsızlıklar nedeniyle ibraz edilemediği durumlarda, aynı şekilde üzerine alış belgesinin ibraz edilemediği açıkça belirtilmek suretiyle gider makbuzu düzenlenmesi mümkündür.
İade edilen malın yerine aynı veya başka bir malın verildiği durumlarda ise, satıcı tarafından yukarıda sözü edilen işlemlerin yanısıra bu defa verilen yeni mal için fatura ve benzeri belge düzenleneceği tabiidir.
Dolayısıyla iade edilen malların yerine verilen yeni malların değerleri dikkate alınarak belge düzenleneceğinden, iade edilen mallar ile yeni verilen mallar arasında değer farkının olup olmaması düzeltme işlemini etkilemeyecektir.
Diğer yandan, 193 ayılı Gelir Vergisi Kanunun 94.Maddesinde tevkifat yapılacaklar ve tevkifat konuları açık bir şekilde belirtilmiştir.
Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin 13 numaralı bendinde, 4108 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle diğer kişilerden satın alınan mal ve hizmet için yapılan ödemeler vergi tevkifatının kapsamı dışına çıkartılmıştır.
Bu nedenle esnaf muaflığı kapsamı dışında kalan diğer kişilere yapılan ödemeler üzerinden tevkifat yapılmayacağından tüketicilerden iade alınan ürünler için düzenlenen Gider pusulasından ayrıca Stopaj hesaplanmayacaktır.