Kooperatifin ana faaliyet konusu dışında işlem yapması 

Bylcetincali

25 Kasım 2016     Sirkü 1171

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 2 inci maddesinin ikinci fıkrasında kooperatifler kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmış, aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde,

Tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, Ana sözleşmelerinde,

  • Sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması,
  • Yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi,
  • Yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması

ve

  • Sadece ortaklar ile iş görülmesine

İlişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf olduğu, hüküm altına alınmıştır.

1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “4.13. Kooperatifler” başlıklı bölümünde muafiyet şartları detaylı olarak açıklanmış, takip eden bölümlerde ise ortak dışı işlemler kooperatif türlerine göre ayrıntılı olarak örneklendirilmiş olup “4.13.1.4. Sadece ortaklarla iş görülmesi” başlıklı bölümünde de;

“Kooperatifler ortaklarının belirli ekonomik çıkarlarının ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarının sağlanıp korunmasını amaçladıkları için faaliyetin normal olarak sadece ortaklarla sınırlı olması gerekmektedir. Bu nedenle, bir kooperatifin kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanabilmesi için ana sözleşmesinde sadece ortaklarla iş görülmesine ilişkin hüküm bulunması ve fiilen de bu hükme uyulması gerekmektedir. 

Ortak dışı işlemler, sadece ortak olmayanlarla yapılan işlemleri değil, ortaklarla kooperatif ana sözleşmesinde yer almayan konularda yapılan işlemleri de kapsamaktadır.”

Açıklamalarına yer verilmiştir.

Kooperatifçe yapılan bir işlemin ortak içi işlem olarak dikkate alınabilmesi için; işlemin kooperatifin faaliyet amacına, diğer bir ifadeyle, kooperatifin ana sözleşmesinde belirtilen uğraşı konusuna dahil olması ve faaliyet amacına dahil olan işin münhasıran kooperatif ortağıyla yapılması gerekmektedir.

Buna göre, ana sözleşmesinde yer almayan başka bir faaliyette bulunan kooperatiflerin bu faaliyetleri nedeniyle kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis edilmesi gerekecektir.

Öte yandan Kurumlar vergisine tabi kooperatiflerle ilgili olarak KDV istisnası 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17/1 ve 17/4-h inci maddesinde düzenlenmiş olup söz konusu madde gereğince tarımsal amaçlı kooperatiflerin,

  • İlim, fen ve güzel sanatları, tarımı yaymak, ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetleri, 
  • Tiyatro, konser salonu, kütüphane, sergi, okuma ve konferans salonları ile spor tesisleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kültür ve eğitim faaliyetlerine ilişkin teslim ve hizmetleri,

ile 

  • Arazi ıslahına ait hizmetleri,

Katma değer vergisinden istisna tutulmuştur.