Geçici görevle il dışına gönderilen personele ait konaklama ve yemek giderleri  

Bylcetincali

8 Haziran 2017     Sirkü 1215

Uygulamada sıkça karşılaşılan konularda biride firmaların mal ve hizmet satışı için zaman zaman geçici görevle il dışına personel göndermeleridir.

Bu gibi durumlarda seyahate giden personele, konaklama için konaklama faturası karşılığı, yemek masrafı için belge olmaksızın veya ÖKC fişi karşılığında nakit ödeme yapılmaktadır.

Bilindiği üzere safi kurum kazancının tespitinde, Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununu 40 ıncı maddesindeki giderler, hâsılattan indirim konusu yapılmaktadır.

Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında sayılan kanunen kabul edilmeyen giderler dışında kalan ticari organizasyona bağlı olarak yapılan giderlerdir ve bunlara işletme gideri de denilebilir.

Bir masrafın genel gider adı altında masraf yazılabilmesi için;

  • Genel giderlerin ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılmış olması,
  • Masrafla iş arasında açık, güçlü bir illiyet bağının mevcut olması,
  • Masrafın işin önemi ölçüsünde yapılmış bulunması gerekmektedir.

Gelir Vergisi Kanununun 24/2 inci maddesi ile “Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından idare meclisi başkanı ve üyeleri ile denetçilerine, tasfiye memurlarına ve hizmet erbabına (Harcırah Kanununa tabi olsun olmasın her türlü sözleşmeli personel dahil) verilen gerçek yol giderlerinin tamamı ile yemek ve yatmak giderlerine karşılık verilen gündelikler (Bu gündelikler aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündeliklerden fazla ise veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşarsa, aradaki fark ücret olarak vergiye tabi tutulur)” gelir vergisinden istisna tutulmuştur.

Konuya açıklık getiren 138 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 3 üncü maddesinde, Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından hizmet erbabına ödenen fiili yemek ve yatmak giderleri 1.1.1983 tarihinden itibaren Devlet Memurlarına ödenen gündeliklerle mukayesede dikkate alınmayacaktır. Ancak yemek ve yatmak giderlerinin tevsik edilmemesi halinde bu giderler karşılık olarak verilen gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen miktarı veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşan kısmının ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekir.

Diğer taraftan, anılan personele fiili yemek ve yatmak giderleri dışında, gündelik de ödendiği takdirde bu gündeliklerin tamamının ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekecektir.” denilmektedir.

6245 Sayılı Harcırah Kanunun 39 uncu maddesinde de; “Resmi bir görevle memuriyet mahalli içinde bir yere gönderilenlere gündelik verilmez. Geçici bir görevle memuriyet mahalli dışındaki bir yere gönderilenlerden, buralarda ve yolda öğle (saat 13.00) ve akşam (saat 19.00) yemeği zamanlarından birini geçirenlere 1/3, ikisini geçirenlere 2/3 oranında ve geceyi de geçirenlere tam gündelik verilir.” denilmektedir.

Bu hüküm ve konuya ilişkin 138 Seri Sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılan açıklamalar uyarınca;

Kurumlar vergisine tabi şirketler harcırah kanunu kapsamı dışında kalan bir kuruluş olduğundan; ticari kazancın elde edilmesiyle ilgili olarak seyahate giden personele ödenen,

  • Gider karşılığı olarak yapılan fiili yemek ve konaklama ödemelerinin (devlet memuruna ödenen harcırah gündeliği ile mukayese edilmeksizin), Vergi Usul Kanunu uyarınca belgelendirilmesi halinde,  tamamının vergiden müstesna tutulması
  • Konaklama bedelinin Vergi Usul Kanunu uyarınca belgelendirilmesi, yemek bedelinin belgelendirilememesi durumunda, konaklama bedelinin tamamının vergiden istisna edilmesi, yemek bedelinin ise  bu giderlere karşılık olarak verilen gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen miktarı aşan kısmının ücret olarak vergiye tabi tutulması
  • Yemek ve konaklama giderlerinin Vergi Usul Kanunu uyarınca belgelendirilmemesi halinde, yapılan ödemenin aynı aylık seviyesindeki Devlet memuruna verilen gündelik tutarını (veya Devletçe verilen en yüksek gündelik tutarını) aşmaması kaydıyla vergiden müstesna tutulması, aşan kısmın ise ücret olarak vergilendirilmesi gerekir.

Bu itibarla ücret olarak nitelendirilecek söz konusu ödemelerin ilgilinin asıl ücreti ile birleştirilerek vergilendirilmesi ve ücret olarak vergilendirilen ödemelerin kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinin 1 ve 4 üncü bentleri uyarınca gider olarak kaydedilmesi mümkün bulunmaktadır.

Konuyla ilgili olarak Gelir İdaresince verilen 14.11.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 24-2004 sayılı özelge bu yöndedir.

 ——————————————————————

Hatırlatma:

Sirkülerimiz bilgilendirme amaçlı olup belirli bir konu hakkında genel çerçevede bilgi vermek amacını taşıdığından içerikten kaynaklanan veya içeriğe ilişkin ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.

Bu sirkümüzde yer verilen bilgiler yazının tarihi itibarıyla geçerli olup, yazı tarihinden sonra gerçekleşebilecek yasal değişiklikler, gelişecek uygulamalar ve yargı kararları ileride farklı düzenlemeleri ve değerlendirmeleri gerektirebilmektedir.

Bu nedenle konular ile ilgili karar vermeden önce profesyonel bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiye olunur.