Bilindiği üzere 3065 sayılı KDVK’ nun 53.Nolu Sirküleri ile iade talepleri elektronik olarak alınmaktadır. Elektronik ortamda verilen iadeye konu belgeler Gelir İdaresince analiz ve değerlemeye tabi tutulmaktadır. Bu analiz ve değerlendirme neticesinde alınan “KDV İade Kontrol Raporu’nda, bazı mükellefler ile 1 inci Veya 2 inci kademedeki alt mükelleflerin beyan ve bildirimlerinde tutarsızlıklar tespit edilmektedir.

Bu tutarsızlıkların belli başlılarından biride genelde demirbaş ve araç satışları ile ilgili KDV’nin “ilave edilecek KDV” sütununda beyan edilmesinden kaynaklanmaktadır.

Konuyla ilgili olarak Gelir İdaresi Başkanlığının 01.12.2010 tarihli 106824 sayılı görüş yazısında,

“Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesine göre, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan tespit ve hizmetler Katma Değer Vergisine tabidir. Aynı Kanunun 2/1 inci maddesinde ise teslim, bir malın tasarruf hakkının devredilmesi olarak tanımlanmıştır.

Diğer taraftan, Katma Değer Vergisi Kanununun 20/1 inci maddesi uyarınca, teslim ve hizmet işlemlerinde matrah, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olup, bedel deyimi ise, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerle sağlanan para ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade etmektedir.

Ayrıca, 24 Sıra Nolu Katma Değer Vergisi Sirkülerinin 2/b bölümünde, katma değer vergisi mükelleflerinin vergiye tabi işlemlere ilişkin bedelleri (alıcının tevkifat uyguladığı işlemler hariç), vergi oranları itibariyle ayrı ayrı beyan etmeleri gerektiği belirtilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalar gereğince mükelleflerin işletmelerinde kayıtlı araç veya demirbaş satış işlemi mutat ve sürekli faaliyet konusunu oluşturmamakla birlikte katma değer vergisi uygulaması bakımından ticari nitelik taşıyan bir teslimdir. Dolayısıyla, söz konusu işleme ait hasılatın ilgili dönem katma değer vergisi beyannamesinde teslim ve hizmet işlemlerinin karşılığını oluşturan bedel olarak matraha dahil edilmesi gerekmektedir”

Denilmektedir.

Bu itibarla, İşletmenin mutat faaliyet konusuna girmeyen ancak işletmenin envanterinde mevcut olan demirbaş ve taşıtların satışlarında hesaplanan KDV nin İlgili dönem KDV beyanında ilave edilecek KDV olarak değil Teslim ve hizmet işlemleri karşılığında hesaplanan KDV olarak beyan edilmesi gerekmektedir.

Konuyu bir örnekle muhasebe kaydı açısından da açıklayacak olursak,

Kayıtlı değeri 50.000,00 TL birikmiş amortismanı 25.000,00 TL olan envantere kayıtlı bir binek otosunun 30.000,00 TL artı %1 KDV ile satıldığını düşünelim.

Öncelikle satış işleminin yevmiye kaydı;

120 alıcılar hesabına 30.300,00 TL borç, 600 nolu satışlar hesabına ayrı bir alt hesap ile Duran varlıklar satış hesabı olarak 30.000,00 TL alacak, 391 nolu hesaplanan KDV hesabına 300,00 TL alacak kaydı yapılacak.

Taşıt amortisman ve maliyet kaydı;

257 nolu Birikmiş amortismanlar hesabına 25.000,00 TL borç, 623 nolu Diğer satışların maliyeti hesabına alt hesap ile duran varlık satış maliyeti hesabı açılarak 25.000,00 TL borç, 254 nolu taşıtlar hesabına 50.000,00 TL alacak kaydı yapılacak.

Gelir Tablosunda ise,

600 nolu Satışlar hesabında (Duran varlık satışları) 30.000,00, 623 nolu Satışların maliyeti (Diğer satışların maliyeti) hesabında 25.000,00 TL, 690 nolu Bürüt satış karı hesabında 5.000,00 TL olarak görülecek.