Sirkü 1770 – Dövizli kesilen faturalar, kur farkı ve KDV
213 sayılı Vergi Usul Kanununun; 215/2a maddesi hükmüne göre “Kayıt ve belgelerde Türk para birimi kullanılır. Belgeler, Türk parası karşılığı gösterilmek şartıyla, yabancı para birimine göre de düzenlenebilir. Şu kadar ki yurt dışındaki müşteriler adına düzenlenen belgelerde Türk parası karşılığı gösterilme şartı aranmaz.”
KDV mevzuatı açısından dövizli faturalarda işlem bedelin KDV de vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihten sonra ödenmesi halinde, satıcı lehine ortaya çıkan kur farkları KDV matrahına dahildir. Buna göre, matraha dahil olacak kur farklarının hesabında, mal ve hizmet bedeline isabet eden kur farkları dikkate alınır, hesaplanan KDV’ye ilişkin ortaya çıkan kur farkları matraha dahil edilmez
Buna göre, teslim veya hizmetin yapıldığı tarih ile bedelin tahsil edildiği tarih arasında ortaya çıkan lehte kur farkı için satıcı tarafından fatura düzenlenerek faturada gösterilen kur farkına, teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlemler için geçerli olan oran uygulanmak suretiyle KDV hesaplanır.
Bedelin tahsil edildiği tarihte alıcı lehine kur farkı oluşması halinde, kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.
Yılsonlarında ve geçici vergi dönemlerinde, fatura bedeli tahsil edilmemiş ise Vergi Usul Kanunu uyarınca yapılan değerlemeler sonucu oluşan kur farkları üzerinden KDV hesaplanmaz ve fatura düzenlenmesine de gerek yoktur. Başka bir ifade ile Ödeme veya tahsilât yapılmadan sadece değerleme işleminde hesaplanacak kur farkları için fatura düzenlenmesi ve KDV hesaplanması gerekmemektedir.
KDVGUT II/A-8 bölümü gereği, ihraç kayıtlı satışlarda İmalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farkları için ihracatçılar tarafından düzenlenecek faturada KDV hesaplanmaz. Bu kapsamda düzenlenen faturaya; “3065 sayılı KDV Kanununun (11/1-c) maddesi hükümlerine göre, ihraç edilmek şartıyla yapılan teslimlerde imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin olduğundan KDV hesaplanmamıştır.” ifadesi yazılır. Ayrıca söz konusu faturada, imalatçı tarafından düzenlenen faturanın tarih ve sayısına yer verilir.
İmalatçılara ihraç kayıtlı teslim nedeniyle iade edilecek KDV hesabında, imalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farklarından doğanlar da dahil olmak üzere, imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin verginin (imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ihraç kayıtlı teslim edilen malın tabi olduğu oran uygulanmak suretiyle bulunan tutar) ihraç kayıtlı teslim bedeli üzerinden hesaplanan vergiden düşüleceği tabiidir. Ancak, iade talep dilekçesinin verildiği tarihten sonra imalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farklarına ilişkin olarak iade hesabında herhangi bir düzeltme yapılmaz.
Öte yandan ithalata ilişkin kur farkına gelince, Mal ithalinde gümrük beyannamesinin tesciline kadar ortaya çıkan kur farkları KDV matrahına dâhil edilip gümrükçe vergilendirilirken, gümrük beyannamesinin tescilinden sonra ithalat bedeline ilişkin ortaya çıkan kur farklarında ise yurt dışından ihracatçı tarafından kesilen faturaya istinaden 2 nolu KDV beyanı ile KDV tevkifatı yapılıp ödenmesi gerekmektedir.
Türkiye’de yapılan işlem olarak değerlendirilip vergilendirilen hizmet ithalinde ise, işlem bedelinin tamamen veya kısmen vergiyi doğuran olayın gerçeklemesinden sonra ödenmesi halinde ortaya çıkan kur farkının yurt içindeki alıcının aleyhine olması halinde, alıcı tarafından kur farkı üzerinden hesaplanıp tevkif edilen KDV sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenmelidir. Sorumlu sıfatıyla beyan edilen bu vergi beyan edildiği dönemin 1 no.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yapılmalıdır.
Ortaya çıkan kur farkının yurt içindeki alıcı lehine olması halinde Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin I/C-1.1.2. Fazla veya Yersiz Ödenen Verginin İadesi başlıklı bölümde, “İndirim hakkına sahip mükelleflerin ithalat matrahında, ithalat işleminden sonra meydana gelen azalmalar (transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtıldığının tespit edildiği durumlar dahil) nedeniyle fazla veya yersiz ödenen vergiler, bu mükellefler tarafından indirim hesaplarına alındığından iade edilmez.
İthalat sırasında fazla veya yersiz olarak ödenen bu vergiler ile ilgili olarak indirim hesaplarında herhangi bir düzeltme yapılmasına gerek bulunmamaktadır.” açıklamasına yer verilmiştir.
Buna göre, imalatçı lehine ortaya çıkan kur farkında KDV ile ilgili bir düzeltme yapılmasına gerek yoktur.
Kur farklarının muhasebe kaydına gelince
1- Kur farkı geliri oluşması halinde;
Cari yıl yurtiçi satışlarına ilişkin kur farkı geliri oluşuyorsa;
120 Alıcılar XXXX
600 Yurt içi satışlar XX
391 Hesaplanan KDV XX
Önceki yıllarda gerçekleşen satışlara ilişkin kur farkı geliri oluşuyor ise;
120 Alıcılar XXXX
646 Kambiyo Karları XX
391 Hesaplanan KDV XX
Alınan ürün işletmeye teslim edilene kadar oluşan kur farkı geliri ise;
320 Satıcılar XXXX
153 Ticari Mal XX
391 Hesaplanan KDV XX
Alınan ürün işletmeye teslim edildikten sonra stokta duruyor ise;
320 Satıcılar XXXX
153 Ticari Mal XX
391 Hesaplanan KDV XX
Veya
320 Satıcılar XXXX
646 Kambiyo Karları XX
391 Hesaplanan KDV XX
2-Kur farkı gideri oluşması halinde;
Cari yıl yurtiçi satışlarına ilişkin kur farkı gideri oluşuyorsa;
612 Diğer indirimler XX
191 Satış İade İpt. KDV XX
120 Alıcılar XXXX
Önceki yıllarda gerçekleşen satışlara ilişkin kur farkı gideri oluşuyorsa;
656 Kambiyo Zararları XX
191 Satış İade İpt. KDV XX
120 Alıcılar XXXX
Alınan ürün işletmeye teslim edilene kadar oluşan kur farkı ile ilgili ise;
153 Ticari Mal XX
191 İnd. KDV XX
320 Satıcılar XXXX
Alınan ürün işletmeye teslim edildikten sonra stokta duruyor ise;
153 Ticari Mal XX
191 İnd. KDV XX
320 Satıcılar XXXX
Veya
780 Finansman Gid. veya
656 Kambiyo zararı XX
191 İnd. KDV XX
320 Satıcılar XXXX
Şeklinde olmalıdır.
——————————————————-
————————-
Hatırlatma:
Sirkülerimiz bilgilendirme amaçlı olup belirli bir konu hakkında genel çerçevede bilgi vermek amacını taşıdığından içerikten kaynaklanan veya içeriğe ilişkin ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.
Bu sirkümüzde yer verilen bilgiler yazının tarihi itibarıyla geçerli olup, yazı tarihinden sonra gerçekleşebilecek yasal değişiklikler, gelişecek uygulamalar ve yargı kararları ileride farklı düzenlemeleri ve değerlendirmeleri gerektirebilmektedir.
Bu nedenle konular ile ilgili karar vermeden önce profesyonel bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiye olunur.