Tazminat olarak alınan paraların KDV karşısındaki durumu

KDV”nin konusu;

• Ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler,

• Her türlü mal ve hizmet ithalatı,

• Diğer faaliyetlerden doğan teslim ve hizmetlerdir.

Dolayısıyla KDV”nin matrahı da bu teslim ve hizmetlerin bedelidir.

Tazminat ise bir kişinin başka bir kişiye verdiği maddi veya manevi zararın tazmini için zarar görene verdiği para olarak tanımlanabilir.

Tanımdan da anlaşılacağı üzere tazminat KDV mükellefiyeti ile ilgili bir konudan kaynaklansa bile KDV nin konusuna girmemektedir.

Bu durum 60 nolu KDV Sirkülerinin 1.2. Tazminatlar bölümünde;

“1.2.1. Herhangi bir teslim veya hizmetin karşılığı olarak ortaya çıkmayan tazminat ve benzeri ödemeler prensip olarak KDV”nin konusuna girmemektedir.

Bu kapsamda, işin sözleşme şartlarına uygun yapılmaması, işin verilen süre içerisinde tamamlanmaması, sözleşmenin feshedilmesi gibi nedenlerle tazminat, cayma bedeli vb. adlarla yapılan cezai şart mahiyetindeki ödemeler herhangi bir teslim veya hizmetin karşılığı olmadığından KDV”nin konusuna girmemektedir.

Buna göre;

(1) Belediye tarafından ihale edilip sözleşmeye bağlanan inşaat, onarım, malzeme ve hizmet alımı işlerinde yükleniciden kaynaklanan gecikmelerden dolayı yükleniciye gecikme cezası tahakkuk ettirilmesi durumunda sözleşme gereği yükleniciden gecikme cezası adı altında tahsil edilen bedel KDV”ye tabi olmayacaktır. Öte yandan, gecikme cezasının hakedişten kesilerek tahsil edilmesinin, belediyenin yükleniciye ödemesi gereken KDV tutarına etkisi bulunmamaktadır.

(2) İşverenler tarafından çalışanlara ödenen kıdem tazminatları ücret mahiyetinde olduğundan KDV”nin konusuna girmemektedir. Bu nedenle;

– İşçilerin iş akitleri feshedilmeden bir başka işverene nakledilmesi nedeniyle, işçilerin tazminat tutarlarının devir tarihine kadar hesaplanarak yeni işverene aktarılması,

– İşçilerin yeni işverence iş akitlerinin feshedilmesi veya emeklilik hakkı kazanmaları nedeniyle, tazminat tutarlarının eski işverenin sorumlu olduğu kısmının yeni işverene aktarılması

KDV”ye tabi olmayacaktır.

(3) Bir teslim veya hizmetin karşılığını teşkil etmeyen veya buna bağlı olarak ortaya çıkmayan sigorta tazminatları KDV”nin konusuna girmemektedir. Bu durumda, sigortalının hasar gören eşya için sigorta şirketinden aldığı tazminat için KDV hesaplanması söz konusu olmayacaktır.

Ancak, sigortalı mükellefin hasar gören eşyayı tamir ettirerek, adına düzenlenen faturaları ibraz etmek suretiyle tamir bedelini sigorta şirketinden tahsil ettiği durumda, sigortalının, sigorta şirketi adına Idag erbjuder casino Cosmopol casinospel och annan underhallning med hog kvalite och har 1. yaptığı ve KDV”ye tabi olan masrafların aynen sigorta şirketine yansıtılması için fatura düzenlenmesi ve KDV

hesaplanması gerekmektedir”

açıklamalarıyla yer almıştır.

Ayrıca Gelir İdaresinin de görüşleri bu doğrultudadır. Nitekim çeşitli Vergi Dairesi Başkanlıklarınca bu konuda verilmiş birden çok özelge mevcuttur.

Örneğin;

İstanbul Defterdarlığı”nın, 01.11.2001 tarih ve 5260 sayılı Muktezası;

“..… sigorta şirketlerince ödenen hasar tazminatı bir teslim veya hizmet karşılığı olmadığından Katma Değer Vergisi Kanunu”nun konusuna girmemektedir”

Gelirler Genel Müdürlüğü”nün, 07.07.2005 tarih ve 2887 sayılı Muktezası.

“..… sigorta şirketlerince ödenen hasar tazminatı bir teslim veya hizmet karşılığı olmadığından Katma Değer Vergisi Kanunu”nun konusuna girmemektedir”

Boğaziçi Kurumlar Vergi Dairesi Başkanlığı”nın, 02.09.2004 tarih ve 2396 sayılı Muktezası

“cezai şart, sözleşme fesih bedeli, cayma tazminatı gibi adlar altında alınan tazminatlar yapılan bir teslimin veya ifa edilen bir hizmetin karşılığını teşkil etmemektedir. İş ile ilgili cezai tazminat mahiyetinde olan söz konusu ödemeler, yapılan bir hizmetin karşılığı olmadığından KDV”ye tabi olmayacaktır”

Gelir İdaresi Başkanlığı”nın, 08.09.2005 tarih ve 44065 sayılı Muktezası

“…. verilen dilekçenin eki dokümanlardan 2003 ve 2004 yıllarında uğradığı zararların telafisi için … Ltd. tarafından … Ltd. Şti.” ye ödeneceği anlaşılan tazminat, herhangi bir teslim ve hizmetin karşılığı olmadığından katma değer vergisinin konusuna girmemektedir”

Gelir İdaresi Başkanlığı”nın, 09.05.2006 tarih ve 35218 sayılı Muktezası

“… cezai şart olarak teslimin geç yapılması veya yapılmaması nedeniyle uygulanacak gecikme cezası, bir teslim veya hizmetin karşılığı olmadığı için KDV”ye tabi olmayacaktır”

Gelir İdaresi Başkanlığı”nın, 18.01.2007 tarih ve 3563 sayılı Muktezası

“malların sözleşmede belirtilen sürede teslim edilmemesi durumunda tahsil edilen tazminatlar, bir mal teslimi veya hizmet ifası karşılığında ortaya çıkmadığından, KDV”ye tabi bulunmamaktadır”

Şeklindedir.

Örnekleri çoğaltmak mümkündür.