Tevsik Mecburiyeti

Vergi Güvenlik müesseselerinden biri olan tevsik mecburiyeti mükelleflerin iş ve işlemlerinde uymaları gereken belge düzeni ve belgelendirme, ispatlama, kanıtlama zorunluluğunda oldukları iş ve işlemleridir.

Tevsik zorunluluğu kimleri kapsamaktadır?

• Birinci ve ikinci sınıf tüccarları,
• Basit usule tabi mükellefleri,
• Defter tutmak zorunda olan çiftçileri,
• Serbest meslek erbabını,
• Vergiden muaf esnafları

Kapsamaktadır.

Hangi işlemler tevsik zorunluluğu kapsamındadır?

Yukarıda sayılanların kendi aralarında yapacakları her türlü ticari iş ve işlemler ile yine bunların nihai tüketiciye satacakları mal ve hizmetlerden bedeli 8 bin TL yi aşan tahsilat ve ödemeleri (Avanslar, pey akçesi, depozitolar dahil) zorunluluk kapsamındadır.

Tevsik edici belgeler nelerdir? Tevsik mecburiyetine nasıl uyulacaktır?

Tevsik mecburiyetine; 8 bin TL yi aşan mal ve hizmet bedellerini, avansları, depozitoları pey akçelerini, öderken veya tahsil ederken ödeme veya tahsilatın bankalardan, özel finans kurumlarından, PTT’ den yapılması ile ödeme ve tahsilatın bu kurumlarca verilen dekont veya hesap bildirim cetvelleri ile belgelenmesi halinde tevsik mecburiyetine uyulmuş olacaktır.

Kredili ve taksitli satışlarda tevsik mecburiyeti nasıl olacaktır?

Kredili ve taksitli satışlarda satış bedelinin 8 bin TL aşması halinde, ödemeler ve taksitler 8 bin TL nin altında kalsa dahi tevsik mecburiyeti kapsamında işlem yapılmalıdır.

8 bin TL lik tutarın üzerinde olan iş ve işlemlerde tevsik zorunluluğundan kurtulmak için iş ve işlem bedelinin parçalara ayırarak 8 bin TL nin altında faturalanmasından kaçınılmalıdır. Bu gibi hallerde de tevsik mecburiyetine uyulmadığı kabul edilecektir. Çünkü aynı günde aynı kişi veya kurumlara yapılan iş ve işlemler Vergi İdaresince tek bir işlem olarak kabul edilmektedir.

Tahsilat ve ödemelerin tam veya beyaz cirolu çekle yapılması halinde tevsik mecburiyetinden kurtulmak için ne yapılmalıdır?

Ticari hayta sık olarak kullanılan çekler genellikle tam ciro (Lehtarı belli olan ve sadece lehtara ödeme yapılan ciro şekli) veya beyaz ciro (Lehtarı belli olmayan ciro şekli) edilerek kullanılmaktadır. Bu gibi durumlarda;

Mal ve hizmet karşılığı olarak alınan çekin tam ciro yapılması halinde çekin arkasında isim, unvan, vergi dairesi ve vergi nosu ile adresinin yazılması yeterli olacaktır. Hamiline düzenlenen çekte aynı şekilde ciro edilecektir.

Mal ve hizmet bedellerinin beyaz ciro ile tahsil edilmesi halinde bu çekler için “ çek alım bordosu” düzenlenmelidir. Bu bordoda çeki düzenleyen veya çeki devredenin adı, soyadı, unvanı,  vergi dairesi ve vergi nosu ile imza ve kaşesinin bulunması yeterlidir. Çek alım bordosu düzenlendikten sonra bu çekler satın alınan mal ve hizmetlerin bedellinin ödenmesi için beyaz ciro edildiğinde ise “Çek teslim bordosu” düzenlenmelidir. Bu bordoda yine kendisine ciro yapılan satıcının veya yetkilisinin adı, soyadı, unvanı, vergi dairesi ve vergi numarası ile imza ve kaşesinin bulunması yeterlidir.

Çek alım veya teslim bordrosunda birden fazla çekin bulunması halinde çeki keşide veya son ciro edenlerin isim ve unvanları ile çek tutarları bordroya ayrı ayrı yazılmalıdır.

Çeklerde bu uygulamayı eksiksiz yaptığımız zaman hem tevsik mecburiyetinden hem de KDV Kanunun 9 uncu maddesi gereği KDV de müteselsil sorumluluktan kurtulmuş oluruz.

Tevsik zorunluluğu kapsamında olmayan iş ve işlemler nelerdir?

332 seri nolu VUK Genel tebliği gereği; Kamu kurum ve kuruluşlarının (Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları dahil) Belediyelerin, İl özel idarelerinin, Döner sermayeli işletmelerin yaptıkları ihale işlemlerine ait yatırılması gereken teminatlar miktarı ne olursa olsun tevsik mecburiyeti kapsamında değildir. Ayrıca;

• Sermaye piyasası aracı kurumlarında,
• Yetkili döviz müesseselerinde,
• Noterlerde,
• Tapu idarelerinde,

Yapılan iş ve işlemlere konu ödeme ve tahsilatlar miktarı ne olursa olsun tevsik mecburiyeti kapsamında değildir.

Tevsik mecburiyetine uyulmazsa ne olur?

Zorunluluklara uymayanların; (2012 yılı için)

–  Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 1.000 TL’den,

– İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 580 TL’den,

– Yukarıda yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında 250 TL’den

az olmamak üzere her bir işlem için bu işleme konu tutarın %5′ i tutarında özel usulsüzlük cezası ödemeleri gerekmektedir.